Metindeki Lügatları
Görüntülü ve Sesli Dersler
Sinevizyon
Bu Sayfaya Ait Soru Cevaplar
Lügat Listesi
Lügatler :
ahkâm-ı İlâhiye : Allah’ın koyduğu hükümler
ahval : haller, durumlar
ahval-i siyasiye : siyasetle bağlantılı haller ve gelişmeler
Arabî : Arapça
arzî : dünyaya ait insanların istediği maksatlar, gayeler
avâm-ı nâs : halk tabakası
bilhassa : özellikle
Cenâb-ı Hak : Hakkın tâ kendisi olan şeref ve yücelik sahibi Allah
dalâlet : doğru yoldan sapkınlık
esbab : sebepler
eşya : varlıklar
fehmetmek : anlamak
gafil : duyarsız, sorumsuz, âhiretten ve Allah’ın emir ve yasaklarından habersiz davranan
gafletli : Allah’ın emir ve yasaklarına duyarsız davranan
haberdar : haberli, bilgili, vâkıf
Hâlık-ı Semâvat ve Arz : göklerde ve yerde olan tüm varlıkların yaratıcısı olan Allah
hal-i sekir : sarhoşluk hâli, durumu
hâli : boş; uzak
haram : Allah tarafından yasaklanmış olan
hutbe : cuma ve bayram namazlarında hatip tarafından minbere çıkılarak yapılan, İlâhî emirleri hatırlatan konuşma ve dualar
hüküm : karar
i’lem : bil
icad : var etme, yaratma
icap etmek : gerektirmek
icmâlen : kısaca, özet hâlinde
içtihad : dinen kesin olarak belirtilmeyen bir konuda Kur’ân ve hadisten hüküm çıkarma
inkâr : inanmama
isnad : dayandırma
istiğrab : şaşkınlık
istihsan etmek : güzel görerek beğenmek
ittihaz etmek : edinmek, kabul edilmek
kisve-i Arabiye : Arapça elbisesi (burada Arapça dili bir elbiseye benzetilmiştir)
lisan : dil
lisan-ı Arap : Arap dili, Arapça
maahaza : bununla beraber, bununla birlikte
malûm : bilinen
mâruf : bilenen, tanınan
mâzur : mazeretli, özür sahibi
merdut : reddedilen ve yapılması yasaklanan iş ve davranışlar
meziyet : üstün özellik
mucip : gerektiren; sebep, vesile
mürekkebat : birleşikler; parçalardan oluşmuş bütünler
müsellemat-ı diniye : dinin kabul görmüş ve uygulanması zorunlu kaideleri, temelleri
nefis : bir kimsenin veya varlığın kendisi
satvet : güçlülük, ezici güç
Semâvî : semâya ait, İlâhî; Allah’ın istediği maksatlar, gayeler
sual : soru
şehadet : şahitlik, tanıklık
şehâmet : cesaret, yücelik ve kahramanlık edâsı
şeytanî : şeytana ait
tafsilen : ayrıntılı olarak
tasarrufat : tasarruflar; yapılan iş ve uygulamalar
tebliğ : bildirme, duyurma
vecih : şekil, yön
vücub-u vücud ve vahdet : Allah’ın varlığının zorunlu oluşu ve birliği
zaruriyat : hükümleri açık ve dinen yerine getirilmesi zorunlu meseleler, emirler, yasaklar
zerrat : zerreler, atomlar
zulmet : karanlık
ahval : haller, durumlar
ahval-i siyasiye : siyasetle bağlantılı haller ve gelişmeler
Arabî : Arapça
arzî : dünyaya ait insanların istediği maksatlar, gayeler
avâm-ı nâs : halk tabakası
bilhassa : özellikle
Cenâb-ı Hak : Hakkın tâ kendisi olan şeref ve yücelik sahibi Allah
dalâlet : doğru yoldan sapkınlık
esbab : sebepler
eşya : varlıklar
fehmetmek : anlamak
gafil : duyarsız, sorumsuz, âhiretten ve Allah’ın emir ve yasaklarından habersiz davranan
gafletli : Allah’ın emir ve yasaklarına duyarsız davranan
haberdar : haberli, bilgili, vâkıf
Hâlık-ı Semâvat ve Arz : göklerde ve yerde olan tüm varlıkların yaratıcısı olan Allah
hal-i sekir : sarhoşluk hâli, durumu
hâli : boş; uzak
haram : Allah tarafından yasaklanmış olan
hutbe : cuma ve bayram namazlarında hatip tarafından minbere çıkılarak yapılan, İlâhî emirleri hatırlatan konuşma ve dualar
hüküm : karar
i’lem : bil
icad : var etme, yaratma
icap etmek : gerektirmek
icmâlen : kısaca, özet hâlinde
içtihad : dinen kesin olarak belirtilmeyen bir konuda Kur’ân ve hadisten hüküm çıkarma
inkâr : inanmama
isnad : dayandırma
istiğrab : şaşkınlık
istihsan etmek : güzel görerek beğenmek
ittihaz etmek : edinmek, kabul edilmek
kisve-i Arabiye : Arapça elbisesi (burada Arapça dili bir elbiseye benzetilmiştir)
lisan : dil
lisan-ı Arap : Arap dili, Arapça
maahaza : bununla beraber, bununla birlikte
malûm : bilinen
mâruf : bilenen, tanınan
mâzur : mazeretli, özür sahibi
merdut : reddedilen ve yapılması yasaklanan iş ve davranışlar
meziyet : üstün özellik
mucip : gerektiren; sebep, vesile
mürekkebat : birleşikler; parçalardan oluşmuş bütünler
müsellemat-ı diniye : dinin kabul görmüş ve uygulanması zorunlu kaideleri, temelleri
nefis : bir kimsenin veya varlığın kendisi
satvet : güçlülük, ezici güç
Semâvî : semâya ait, İlâhî; Allah’ın istediği maksatlar, gayeler
sual : soru
şehadet : şahitlik, tanıklık
şehâmet : cesaret, yücelik ve kahramanlık edâsı
şeytanî : şeytana ait
tafsilen : ayrıntılı olarak
tasarrufat : tasarruflar; yapılan iş ve uygulamalar
tebliğ : bildirme, duyurma
vecih : şekil, yön
vücub-u vücud ve vahdet : Allah’ın varlığının zorunlu oluşu ve birliği
zaruriyat : hükümleri açık ve dinen yerine getirilmesi zorunlu meseleler, emirler, yasaklar
zerrat : zerreler, atomlar
zulmet : karanlık
Meselâ, bir adam su-i ihtiyarıyla haram bir tarzda kendini sarhoş etse, hal-i sekirde yaptığı tasarrufatta mâzur olamaz. Bu zamanda bu gibi içtihadlar, Semâvî değil, ancak arzî içtihadlardır. Bu gibi içtihadlarla Hâlık-ı Semâvat ve Arzın hükümlerinde yapılan tasarrufat merduttur.
Meselâ, bazı gafiller, hutbenin Türkçe okunmasını istihsan ediyorlar ki, halkın bilhassa siyasî ahvalden haberleri olsun. Halbuki bu gibi ahval-i siyasiye yalandan, hileden, şeytanî fikirlerden hâli değildir. Hutbe makamı ise, ahkâm-ı İlâhiyenin tebliği için ittihaz edilmiş bir makamdır.
Sual: Avâm-ı nâs Arabîden haberdar değildir; fehmedemez.
Cevap: Avâm-ı nâs, zaruriyat ve müsellemat-ı diniyeye muhtaçtır. Ve hutbe makamı da bu gibi hükümlerin tebliği içindir. Bu hükümler kisve-i Arabiye içinde tafsilen değilse de icmâlen avâm-ı nâsa malûm ve mâruftur. Maahaza, lisan-ı Arapta bulunan şehâmet, yükseklik, meziyet, satvet diğer lisanlarda yoktur.
İ’lem ey gafletli, sağır ve kör olarak, zulmetler içinde esbaba ibadet eden ahmaklar! Cenâb-ı Hakkın vücub-u vücud ve vahdetine, kâinatın mürekkebatı ve zerratının elli beş vecihle yaptıkları şehadetlerin bir vechini yazacağım. Şöyle ki: Eşyanın icadı, ya nefislerine veya esbaba olan isnadı, hayret ve istiğrabı muciptir. Bu da red ve inkârı icap eder. Bu dahi dalâletleri intaç eder.
Meselâ, bazı gafiller, hutbenin Türkçe okunmasını istihsan ediyorlar ki, halkın bilhassa siyasî ahvalden haberleri olsun. Halbuki bu gibi ahval-i siyasiye yalandan, hileden, şeytanî fikirlerden hâli değildir. Hutbe makamı ise, ahkâm-ı İlâhiyenin tebliği için ittihaz edilmiş bir makamdır.
Sual: Avâm-ı nâs Arabîden haberdar değildir; fehmedemez.
Cevap: Avâm-ı nâs, zaruriyat ve müsellemat-ı diniyeye muhtaçtır. Ve hutbe makamı da bu gibi hükümlerin tebliği içindir. Bu hükümler kisve-i Arabiye içinde tafsilen değilse de icmâlen avâm-ı nâsa malûm ve mâruftur. Maahaza, lisan-ı Arapta bulunan şehâmet, yükseklik, meziyet, satvet diğer lisanlarda yoktur.
• • •
İ’lem ey gafletli, sağır ve kör olarak, zulmetler içinde esbaba ibadet eden ahmaklar! Cenâb-ı Hakkın vücub-u vücud ve vahdetine, kâinatın mürekkebatı ve zerratının elli beş vecihle yaptıkları şehadetlerin bir vechini yazacağım. Şöyle ki: Eşyanın icadı, ya nefislerine veya esbaba olan isnadı, hayret ve istiğrabı muciptir. Bu da red ve inkârı icap eder. Bu dahi dalâletleri intaç eder.
Önceki Risale: Katrenin Zeyli / Sonraki Risale: Zeylû'l-Hubâb
Lügatler :
ahkâm-ı İlâhiye : Allah’ın koyduğu hükümler
ahval : haller, durumlar
ahval-i siyasiye : siyasetle bağlantılı haller ve gelişmeler
Arabî : Arapça
arzî : dünyaya ait insanların istediği maksatlar, gayeler
avâm-ı nâs : halk tabakası
bilhassa : özellikle
Cenâb-ı Hak : Hakkın tâ kendisi olan şeref ve yücelik sahibi Allah
dalâlet : doğru yoldan sapkınlık
esbab : sebepler
eşya : varlıklar
fehmetmek : anlamak
gafil : duyarsız, sorumsuz, âhiretten ve Allah’ın emir ve yasaklarından habersiz davranan
gafletli : Allah’ın emir ve yasaklarına duyarsız davranan
haberdar : haberli, bilgili, vâkıf
Hâlık-ı Semâvat ve Arz : göklerde ve yerde olan tüm varlıkların yaratıcısı olan Allah
hal-i sekir : sarhoşluk hâli, durumu
hâli : boş; uzak
haram : Allah tarafından yasaklanmış olan
hutbe : cuma ve bayram namazlarında hatip tarafından minbere çıkılarak yapılan, İlâhî emirleri hatırlatan konuşma ve dualar
hüküm : karar
i’lem : bil
icad : var etme, yaratma
icap etmek : gerektirmek
icmâlen : kısaca, özet hâlinde
içtihad : dinen kesin olarak belirtilmeyen bir konuda Kur’ân ve hadisten hüküm çıkarma
inkâr : inanmama
isnad : dayandırma
istiğrab : şaşkınlık
istihsan etmek : güzel görerek beğenmek
ittihaz etmek : edinmek, kabul edilmek
kisve-i Arabiye : Arapça elbisesi (burada Arapça dili bir elbiseye benzetilmiştir)
lisan : dil
lisan-ı Arap : Arap dili, Arapça
maahaza : bununla beraber, bununla birlikte
malûm : bilinen
mâruf : bilenen, tanınan
mâzur : mazeretli, özür sahibi
merdut : reddedilen ve yapılması yasaklanan iş ve davranışlar
meziyet : üstün özellik
mucip : gerektiren; sebep, vesile
mürekkebat : birleşikler; parçalardan oluşmuş bütünler
müsellemat-ı diniye : dinin kabul görmüş ve uygulanması zorunlu kaideleri, temelleri
nefis : bir kimsenin veya varlığın kendisi
satvet : güçlülük, ezici güç
Semâvî : semâya ait, İlâhî; Allah’ın istediği maksatlar, gayeler
sual : soru
şehadet : şahitlik, tanıklık
şehâmet : cesaret, yücelik ve kahramanlık edâsı
şeytanî : şeytana ait
tafsilen : ayrıntılı olarak
tasarrufat : tasarruflar; yapılan iş ve uygulamalar
tebliğ : bildirme, duyurma
vecih : şekil, yön
vücub-u vücud ve vahdet : Allah’ın varlığının zorunlu oluşu ve birliği
zaruriyat : hükümleri açık ve dinen yerine getirilmesi zorunlu meseleler, emirler, yasaklar
zerrat : zerreler, atomlar
zulmet : karanlık
ahval : haller, durumlar
ahval-i siyasiye : siyasetle bağlantılı haller ve gelişmeler
Arabî : Arapça
arzî : dünyaya ait insanların istediği maksatlar, gayeler
avâm-ı nâs : halk tabakası
bilhassa : özellikle
Cenâb-ı Hak : Hakkın tâ kendisi olan şeref ve yücelik sahibi Allah
dalâlet : doğru yoldan sapkınlık
esbab : sebepler
eşya : varlıklar
fehmetmek : anlamak
gafil : duyarsız, sorumsuz, âhiretten ve Allah’ın emir ve yasaklarından habersiz davranan
gafletli : Allah’ın emir ve yasaklarına duyarsız davranan
haberdar : haberli, bilgili, vâkıf
Hâlık-ı Semâvat ve Arz : göklerde ve yerde olan tüm varlıkların yaratıcısı olan Allah
hal-i sekir : sarhoşluk hâli, durumu
hâli : boş; uzak
haram : Allah tarafından yasaklanmış olan
hutbe : cuma ve bayram namazlarında hatip tarafından minbere çıkılarak yapılan, İlâhî emirleri hatırlatan konuşma ve dualar
hüküm : karar
i’lem : bil
icad : var etme, yaratma
icap etmek : gerektirmek
icmâlen : kısaca, özet hâlinde
içtihad : dinen kesin olarak belirtilmeyen bir konuda Kur’ân ve hadisten hüküm çıkarma
inkâr : inanmama
isnad : dayandırma
istiğrab : şaşkınlık
istihsan etmek : güzel görerek beğenmek
ittihaz etmek : edinmek, kabul edilmek
kisve-i Arabiye : Arapça elbisesi (burada Arapça dili bir elbiseye benzetilmiştir)
lisan : dil
lisan-ı Arap : Arap dili, Arapça
maahaza : bununla beraber, bununla birlikte
malûm : bilinen
mâruf : bilenen, tanınan
mâzur : mazeretli, özür sahibi
merdut : reddedilen ve yapılması yasaklanan iş ve davranışlar
meziyet : üstün özellik
mucip : gerektiren; sebep, vesile
mürekkebat : birleşikler; parçalardan oluşmuş bütünler
müsellemat-ı diniye : dinin kabul görmüş ve uygulanması zorunlu kaideleri, temelleri
nefis : bir kimsenin veya varlığın kendisi
satvet : güçlülük, ezici güç
Semâvî : semâya ait, İlâhî; Allah’ın istediği maksatlar, gayeler
sual : soru
şehadet : şahitlik, tanıklık
şehâmet : cesaret, yücelik ve kahramanlık edâsı
şeytanî : şeytana ait
tafsilen : ayrıntılı olarak
tasarrufat : tasarruflar; yapılan iş ve uygulamalar
tebliğ : bildirme, duyurma
vecih : şekil, yön
vücub-u vücud ve vahdet : Allah’ın varlığının zorunlu oluşu ve birliği
zaruriyat : hükümleri açık ve dinen yerine getirilmesi zorunlu meseleler, emirler, yasaklar
zerrat : zerreler, atomlar
zulmet : karanlık
