cibal : dağlar
cüz’iyat : ferdler, bireyler
dâhilî : iç, içe ait
feza : uzay, gökyüzü
gazab : öfke, hiddet
hararet : ısı, sıcaklık
hasiyet : özellik
hayat-ı beşer : insan hayatı
hiddet : öfke, kızgınlık
ifâ-i hak : hakkın yerine getirilmesi
ihtizazat : sarsıntılar
ilhak etmek : eklemek, katmak
ima etme : işaret etme
imaret-i arz : yeryüzünün imar edilmesi, ömür sürülür, yaşanır hâle getirilmesi
inkılâbât-ı dahiliye : dahili inkilâblar, içe ait değişimler ve dönüşümler
ircâ : döndürme, yönlendirme
irsâ : yere çakma, sabitleme, demir atma, sağlamlaştırma
iskât : susturma
iştibak : birbirine girme, tutunma
kefil : güvence veren, garantör
küre : dünya
mâ : su
mahlût : karışmış, karışan
mecaz : asıl mânâsının anlaşılmasına engel teşkil eden bir karineyle (işaretle) beraber, bir münasebetten dolayı, asıl konulduğu mânânın dışında kullanılan lâfız (mecaz)
mehazin-i mâ : su mahzenleri, su depoları
menabi-i hayat : hayat kaynakları
menba : kaynak
mesâmât : gözenekler; nefes ve hava alma delikleri
meşşâta : tarak, tarayıcı; süzgeç, filtre
muhafaza etme : koruma
mutaffifîn : ölçüde ve tartıda hile yapanlar, haksızlık edenler
muvazenet : denge, ölçü
muzır : zararlı
nazarı celb etme : dikkat çekme
salisen : üçüncü olarak
saniyen : ikinci olarak
sefine : gemi
sükûn/sükûnet : hareketsiz olma, sakinlik, durulma, durgunluk
şerait-i hayat : hayat şartları
ta’mid : direk yapma, direklerle destekleme
tâdil etme : dengeleme, normalleştirme
tahtelbahir : denizaltı
tasallut : musallat olma, hükmü altına alma
tasavvur : düşünme, tasarlama
tasfiye : temizlik, arınma
teferruat : ayrıntılar, detaylar
teneffüs : soluk alma
terahhum : merhamet etme, yağmur rahmetini gönderme
teressüb : dibe çökme, tortu oluşturma
türab : toprak
ulvî : yüce, büyük
umman : büyük deniz
A’rab-ı bedeviye : çölde yaşayan bedevi Arap
âyât : âyetler, deliler
bedevî : çölde yaşayan, göçebe
belâgat : sözün düzgün, kusursuz, hâlin ve makamın icabına göre söylenmesi
cibal : dağlar
daire-i ufuk : ufuk dairesi
ehl-i zahir : âyet ve hadislerin sadece lâfızlarına, şekil mânâlarına göre tefsir yapıp hüküm verenler
emsal : benzerler, akranlar
etraf-ı sema : semanın çevresi, tarafları, ufukları
evtad : direkler, kazıklar
faraza : varsayalım ki
fustat : kıldan yapılmış büyük çadır
hayalî : hayale dayalı
hayme : çadır
hikmet : gaye ve fayda; bilim ve felsefe
kasr-ı müşeyyed-i âlem : sağlam yapılmış âlem sarayı
keyfiyet-i vaziyet : duruş şekli
mahdud : sınırlanmış
mehd-i beşer : insanın beşiği
muhalefet : aykırı, zıt
müfessirîn-i izam : Kur'ân'ı yorumlayan büyük tefsirciler
münferit : tek başına, yalnız
müstakil : bağımsız, başlı başına
müşabehet : benzeme
müttehem etme : suçlama, suçlu sayma
rabian : dördüncü olarak
rapt olunma : bağlanma
sakf-ı merfû : yükseltilmiş dam, tavan
sath-ı arz : yeryüzü, dünya
sema : gök
silsile : zincir, sıra, dizi
silsile-i cibal : dağ silsilesi, sıra dağlar
tabaka-i türabiye : toprak tabakası
tabiat-ı hayal : hayâlin tabiatı, yapısı
tağlit-i ezhan : zihinleri yanıltma, zihinleri yanılgıya düşürme
tahallül etme : araya girme
tahayyül : hayal etme
tahyil : akla getirme, zihinde canlandırma
tasvir : resimleme, canlandırarak anlatma, ifade etme
tecerrüd : soyutlanma, yalnız kalma
temaşa : bakma, seyretme
temessük : sarılma, tutunma, yapışma
temessül : görünme, belirme
tevehhüm : olmayan bir şeyi var sayma
vaz’ : koyma, yerleştirme
vech-i münâsebet ve müşâhebet : irtibat ve benzerlik yönü
zamâirindeki serâir : içlerindeki sırlar, gizemler
zikrolunmak : anılmak, belirtilmek