âb-ı hayat : hayat suyu
âsuman : gökyüzü, gökkubbe
belâğat : düzgün, kusursuz şekilde hâlin ve makamın icabına göre söz söyleme
bîmarhane : hastahane
efkâr : fikirler
esrar : sırlar, gizemler
âyine-misal : ayna gibi, aynaya benzer
cemâl : güzellik
çiznök : tane, tohum
dane-i hakikat : hakikat çekirdeği, tanesi
destgâh : tezgâh
deveran : iktiran; birinin diğerine illet ve sebep zannedilerek iki şeyin devamlı bir surette beraber var veya yok olması
dikkat-i nazar : inceden inceye düşünme ve bakma, bakış inceliği
elbise-i fahire : göz alıcı lüks elbise
en ekall : en azından
hazinetü’l-hayal : hayal hazinesi
hulel-i fâhire : göz alıcı lüks elbiseler; Cennet elbiseleri
hususiyat : özellikler
ifrağ : bir şeyi kalıba dökme, boşaltma
im’ân-ı nazar etme : etraflıca, derinlemesine inceleme
intikal : zihnin başka bir şeye kayması, gördüğü bir şeyle başka bir şeyi hatırlaması
istiare-i temsiliye : temsilî istiare; istiarenin, teşbih unsurlarından “benzetilen” ögesi ile yapılan, benzeyenin teferruatlı olarak tasvir edildiği istiare çeşididir. Temsilî istiarede anlatılan kavram bütün manzumeye veya yazıya işlenmiştir
kalıb-ı kelâm : söz kalıbı; söz ve ifadelerin içine döküldüğü kalıp
kelâm : ifade, söz
lâakal : hiç değilse, en az
mahall-i suver : sûret ve fotoğrafların çekilip depolandığı yer
muâşaka : birbirine âşık olma
mübaşeret : temas etme, doğrudan meşgul olma
mükâleme : karşılıklı konuşma
müşabehet : benzeme, benzerlik
mütekellim : konuşan
savt : ses
şâyân : lâyık, yaraşır
şiddet-i ihtiyaç : ihtiyacın şiddetli olması
tasarrufat : dilediği gibi kullanma ve idare etme
telâhuk : birbirne katılma, eklenme
telâkkuh : aşılama, dölleme
temayülât : meyiller, eğilimler
tenevvür : nurlanma, aydınlanma
terekküp : birleşme, bir araya gelme
teşekkül : oluşma
teşerrüb : bir şeyin diğer şeye sirayet etmesi, emme, içine çekme
tevaggul : bir işe girme, bir şeyde derinleşme
tevehhüm : olmayan bir şeyi var sayma, var zannetme
tevellüd etme : doğma, meydana çıkma
üslûp : ifade, anlatım tarzı
yazma : kadınların başına örttüğü ince eşarp
evsaf-ı kemâliye : her türlü kusur ve noksandan arınmış mükemmel sıfatlar
fehim : anlayış, kavrayış
Hayaliyyun mezhebi : Hayalcilerin mezhebi; romantizim
hendese : plân ve geometri
hikmet : fayda, gaye, maksat; bilim
hissiyat : duygular, hisler
ibdâ-ı semavat ve arz eden : gökleri ve yeri eşsiz, benzersiz ve mükemmel yaratan
ihtiyar eyleme : seçme, tercih etme
ihtizaza getirme : harekete geçirme, titretme
iltiham : lehimleme, birbirine yapıştırma
imtizaç : birbiriyle karışıp kaynaşma
inzal-i Kur’ân (eden) : Kur’ân’ı indiren
istifrağ : kusma; içindekini dökme, boşaltma
kavim : topluluk
kelâm : ifade, söz
kelâm-ı belîğ : belâgatli söz; açık ve kusursuz ifade
kıssât : kıssalar, hikâyeler
mahfiyat : gizlilikler, saklı olan şeyler
mahiyet : asıl, esas yapı, bir şeyin iç yüzü
mizaç : huy, tabiat, yaratılış
muâteb olmama : azarlanmama, kınanmama
murad : istenen, dilenen
muvafık : lâyık, uygun
mümteziç : birleşik, karışık, birbirine geçmiş, mezc olmuş
nebe : haber
nedamet : pişmanlık
nefs : can, hayat
sâki : içecek servisi yapan, sunan kişi
tahayyül etmek : hayal etmek
tavsif etme : vasıflandırma, nitelendirme
tefârık : parçalar, kısımlar, bölümler
telvih : ince işaret
temeşşî etmek : gezinmek, yürümek
tevehhüm : sanma, zannetme
üslûp : ifade, anlatım tarzı
vasf-ı mezbur : söylenen vasıf, daha önce yazılan sıfat
zülâl : saf, berrak su
zülâl-i mânâ : mânânın saf, berrak suyu
Zülcelâl : sonsuz haşmet ve yücelik sahibi Allah
zürefa : zarif kimseler, zarifler