Metindeki Lügatları
Görüntülü ve Sesli Dersler
Sinevizyon
Bu Risaleye Ait Soru Cevaplar
Lügat Listesi
Lügatler :
adem-i tarassud : gözetlememe
âdemî : Âdemoğlu, insan
âlem-i ervah : ruhlar âlemi
âlem-i şehâdet : görünen âlem
andelib-i aşk : aşk bülbülü
âsuman : gökyüzü, semâ
cihet : yön, taraf
ihtilâf-ı metali’ : ayın doğuş zamanlarının farklı yerlerde farklı oluşu
inşikak : yarılma, ayrılma, bölünme
inşikak-ı kamer : ayın yarılması, ikiye bölünmesi
itimad : güvenme, dayanma
kat’î : kesin, şüphesiz
katiyen : kesinlikle
keramet-i bâhire : Allah’ın bir ikramı olarak, Onun sevgili kullarında görünen apaçık olağanüstü hâl
matla’ : doğma yeri, birşeyin doğduğu ve çıktığı yer
melâike : melekler
Mirac : Peygamberimizin (a.s.m.) Allah’ın huzuruna yükseldiği ve bütün kâinat âlemlerini gezdiği yolculuk
mu’cize-i kübrâ : büyük mu’cize
mu’cize-i kübrâ-i Muhammedî : Pemgamberimiz Hz. Muhammed’in (a.s.m.) büyük mu’cizesi
mülhid : inançsız, inanmayan
münkir : inkâr eden
nübüvvet : peygamberlik
ruhâniyât : ruhanîler; ruhlar âlemine ait varlıklar
sermaye-yi itiraz : itiraz malzemesi
şayan : lâyık
tahvil edilmeme : başka bir hale dönüştürülmeme, çevrilmeme
terennüm etme : dile getirme, söyleme
tevil-i zayıf : zayıf tevil, yorum
vâki olmak : gerçekleşmek
vakt-i gaflet : gaflet vakti (istirahat ve uyku vakti)
velâyet : velilik
vücud-u sehâb : bulutların varlığı
zahir : açık, görünen
âdemî : Âdemoğlu, insan
âlem-i ervah : ruhlar âlemi
âlem-i şehâdet : görünen âlem
andelib-i aşk : aşk bülbülü
âsuman : gökyüzü, semâ
cihet : yön, taraf
ihtilâf-ı metali’ : ayın doğuş zamanlarının farklı yerlerde farklı oluşu
inşikak : yarılma, ayrılma, bölünme
inşikak-ı kamer : ayın yarılması, ikiye bölünmesi
itimad : güvenme, dayanma
kat’î : kesin, şüphesiz
katiyen : kesinlikle
keramet-i bâhire : Allah’ın bir ikramı olarak, Onun sevgili kullarında görünen apaçık olağanüstü hâl
matla’ : doğma yeri, birşeyin doğduğu ve çıktığı yer
melâike : melekler
Mirac : Peygamberimizin (a.s.m.) Allah’ın huzuruna yükseldiği ve bütün kâinat âlemlerini gezdiği yolculuk
mu’cize-i kübrâ : büyük mu’cize
mu’cize-i kübrâ-i Muhammedî : Pemgamberimiz Hz. Muhammed’in (a.s.m.) büyük mu’cizesi
mülhid : inançsız, inanmayan
münkir : inkâr eden
nübüvvet : peygamberlik
ruhâniyât : ruhanîler; ruhlar âlemine ait varlıklar
sermaye-yi itiraz : itiraz malzemesi
şayan : lâyık
tahvil edilmeme : başka bir hale dönüştürülmeme, çevrilmeme
terennüm etme : dile getirme, söyleme
tevil-i zayıf : zayıf tevil, yorum
vâki olmak : gerçekleşmek
vakt-i gaflet : gaflet vakti (istirahat ve uyku vakti)
velâyet : velilik
vücud-u sehâb : bulutların varlığı
zahir : açık, görünen
İnşikâk-ı kamer, mütevâtir-i bilmânadır. 1 وَانْشَقَّ الْقَمَرُolan âyet-i kerime ile o inşikâk vâki olduğu katiyen sâbittir. Zira Kur’ân’ı inkâr eden mülhidler dahi bu âyetin mânâsına ilişememişler. Katî olmasa idi, öyle münkirlere en büyük sermaye-yi itiraz olurdu. İtimada şayan olmayan bir tevil-i zayıftan başka, zahirden tahvil edilmemiştir. İnşikak, hem ânî, hem gece, hem vakt-i gaflet, hem şu zaman gibi âsumana adem-i tarassud, hem vücud-u sehâb, hem ihtilâf-ı metali’ cihetiyle bütün âlemin görmeleri lâzım gelmez ve lâzım değildir. Hem de hem-matla’ olan yerlerde sabittir ki görülmüştür.
Dördüncüsü: Miracdır. Evet inşikak-ı kamer, âlem-i şehâdette olan âdemîlere bir mu’cize-i kübrâ olduğu gibi; Mirac dahi, bir mu’cize-i kübrâ-i Muhammedîdir ki âlem-i ervahda olan ruhâniyât ve melâikeye karşı nübüvvetinin velâyeti bu keramet-i bâhire ile ispat edilmiştir.
Andelib-i aşk olan Câmî güzel terennüm etmiştir:
وَصَلَّى اللّٰهُ عَلٰى نُورٍ كِه زُو شُدْ نُورَهَا پَيْدَا - زَمِينْ اَزْ حِلْمِ اُو سَاكِنْ فَلَكْ اَزْ عِشْقِ اُوشَيْدَا 2
دُوچَشْمِ نَرْگَسِينَ اشْ، رَاكِه ﴿مَازَاغَ الْبَصَرُ﴾ خَوَانَدْ - دُو زُلْفِ عَنْبَرِينَ اشْ رَاكِه ﴿وَالَّيْلِ اِذَا يَغْشٰى﴾
زِسِرِّ سِينَه أَشْ جَامِى ﴿اَلَمْ نَشْرَحْ لَكَ﴾ بَرْ خَوَانَدْ - زِمِعْرَاجَشْ خَبَرْ دَادَنْدْ كِه ﴿سُبْحَانَ الَّذِى اَسْرٰى﴾
3 (مَـَلأِ جَزِيرِﻯ يِى كُردِى چِه خَوشْ گُوتِيَه:)
مِيْمْ مَطْلَعِ شَمْسَا اَحَدْ اٰيِينَه صِفَتْ كِرْ - لاٰمِعْ ژِعَرَبْ بَرْقِى لِفَخَّارِ عَجَمْ دَا
Dördüncüsü: Miracdır. Evet inşikak-ı kamer, âlem-i şehâdette olan âdemîlere bir mu’cize-i kübrâ olduğu gibi; Mirac dahi, bir mu’cize-i kübrâ-i Muhammedîdir ki âlem-i ervahda olan ruhâniyât ve melâikeye karşı nübüvvetinin velâyeti bu keramet-i bâhire ile ispat edilmiştir.
Andelib-i aşk olan Câmî güzel terennüm etmiştir:
وَصَلَّى اللّٰهُ عَلٰى نُورٍ كِه زُو شُدْ نُورَهَا پَيْدَا - زَمِينْ اَزْ حِلْمِ اُو سَاكِنْ فَلَكْ اَزْ عِشْقِ اُوشَيْدَا 2
دُوچَشْمِ نَرْگَسِينَ اشْ، رَاكِه ﴿مَازَاغَ الْبَصَرُ﴾ خَوَانَدْ - دُو زُلْفِ عَنْبَرِينَ اشْ رَاكِه ﴿وَالَّيْلِ اِذَا يَغْشٰى﴾
زِسِرِّ سِينَه أَشْ جَامِى ﴿اَلَمْ نَشْرَحْ لَكَ﴾ بَرْ خَوَانَدْ - زِمِعْرَاجَشْ خَبَرْ دَادَنْدْ كِه ﴿سُبْحَانَ الَّذِى اَسْرٰى﴾
3 (مَـَلأِ جَزِيرِﻯ يِى كُردِى چِه خَوشْ گُوتِيَه:)
مِيْمْ مَطْلَعِ شَمْسَا اَحَدْ اٰيِينَه صِفَتْ كِرْ - لاٰمِعْ ژِعَرَبْ بَرْقِى لِفَخَّارِ عَجَمْ دَا
Dipnotlar - Arapça İbareler - Haşiyeler:
1 : "Ay yarıldı." Kamer Sûresi, 54:1.
2 : Bütün nurların onun nurundan meydana geldiği Peygambere salât olsun. Zemin onun hilmi ile sâkin, gökkubbe onun aşkıyla coşkun. İki negiz gözlerin ki “Gözü şaşırıp kaymadı” âyetini okudu. Anber kokulu zülüfleri ki “kararan geceye and olsun” âyetini okudu. Ey Câmi, “biz senin göğsünü açmadık mı?” âyetinin okunması, onun göğsünün sırrına işaret eder. “Sübhânellezî esrâ” âyeti ona işaret eder.
3 : Molla Cezîrî-i Kürdî ne güzel söylemiş: Ehadiyet güneşine ayna kıldı Muhammed adını, Acemde gösterdi Arap diyarında parlayan nurun tecellîsini.
2 : Bütün nurların onun nurundan meydana geldiği Peygambere salât olsun. Zemin onun hilmi ile sâkin, gökkubbe onun aşkıyla coşkun. İki negiz gözlerin ki “Gözü şaşırıp kaymadı” âyetini okudu. Anber kokulu zülüfleri ki “kararan geceye and olsun” âyetini okudu. Ey Câmi, “biz senin göğsünü açmadık mı?” âyetinin okunması, onun göğsünün sırrına işaret eder. “Sübhânellezî esrâ” âyeti ona işaret eder.
3 : Molla Cezîrî-i Kürdî ne güzel söylemiş: Ehadiyet güneşine ayna kıldı Muhammed adını, Acemde gösterdi Arap diyarında parlayan nurun tecellîsini.
Lügatler :
adem-i tarassud : gözetlememe
âdemî : Âdemoğlu, insan
âlem-i ervah : ruhlar âlemi
âlem-i şehâdet : görünen âlem
andelib-i aşk : aşk bülbülü
âsuman : gökyüzü, semâ
cihet : yön, taraf
ihtilâf-ı metali’ : ayın doğuş zamanlarının farklı yerlerde farklı oluşu
inşikak : yarılma, ayrılma, bölünme
inşikak-ı kamer : ayın yarılması, ikiye bölünmesi
itimad : güvenme, dayanma
kat’î : kesin, şüphesiz
katiyen : kesinlikle
keramet-i bâhire : Allah’ın bir ikramı olarak, Onun sevgili kullarında görünen apaçık olağanüstü hâl
matla’ : doğma yeri, birşeyin doğduğu ve çıktığı yer
melâike : melekler
Mirac : Peygamberimizin (a.s.m.) Allah’ın huzuruna yükseldiği ve bütün kâinat âlemlerini gezdiği yolculuk
mu’cize-i kübrâ : büyük mu’cize
mu’cize-i kübrâ-i Muhammedî : Pemgamberimiz Hz. Muhammed’in (a.s.m.) büyük mu’cizesi
mülhid : inançsız, inanmayan
münkir : inkâr eden
nübüvvet : peygamberlik
ruhâniyât : ruhanîler; ruhlar âlemine ait varlıklar
sermaye-yi itiraz : itiraz malzemesi
şayan : lâyık
tahvil edilmeme : başka bir hale dönüştürülmeme, çevrilmeme
terennüm etme : dile getirme, söyleme
tevil-i zayıf : zayıf tevil, yorum
vâki olmak : gerçekleşmek
vakt-i gaflet : gaflet vakti (istirahat ve uyku vakti)
velâyet : velilik
vücud-u sehâb : bulutların varlığı
zahir : açık, görünen
âdemî : Âdemoğlu, insan
âlem-i ervah : ruhlar âlemi
âlem-i şehâdet : görünen âlem
andelib-i aşk : aşk bülbülü
âsuman : gökyüzü, semâ
cihet : yön, taraf
ihtilâf-ı metali’ : ayın doğuş zamanlarının farklı yerlerde farklı oluşu
inşikak : yarılma, ayrılma, bölünme
inşikak-ı kamer : ayın yarılması, ikiye bölünmesi
itimad : güvenme, dayanma
kat’î : kesin, şüphesiz
katiyen : kesinlikle
keramet-i bâhire : Allah’ın bir ikramı olarak, Onun sevgili kullarında görünen apaçık olağanüstü hâl
matla’ : doğma yeri, birşeyin doğduğu ve çıktığı yer
melâike : melekler
Mirac : Peygamberimizin (a.s.m.) Allah’ın huzuruna yükseldiği ve bütün kâinat âlemlerini gezdiği yolculuk
mu’cize-i kübrâ : büyük mu’cize
mu’cize-i kübrâ-i Muhammedî : Pemgamberimiz Hz. Muhammed’in (a.s.m.) büyük mu’cizesi
mülhid : inançsız, inanmayan
münkir : inkâr eden
nübüvvet : peygamberlik
ruhâniyât : ruhanîler; ruhlar âlemine ait varlıklar
sermaye-yi itiraz : itiraz malzemesi
şayan : lâyık
tahvil edilmeme : başka bir hale dönüştürülmeme, çevrilmeme
terennüm etme : dile getirme, söyleme
tevil-i zayıf : zayıf tevil, yorum
vâki olmak : gerçekleşmek
vakt-i gaflet : gaflet vakti (istirahat ve uyku vakti)
velâyet : velilik
vücud-u sehâb : bulutların varlığı
zahir : açık, görünen
