"Hem de sizin kıyamınız, şeriat-ı garrâ, yed-i beyzâ-i Mûsâ gibi, sair sebeb-i tefrika ve teşettüt-ü efkâr olan cemiyetleri bel' etti." cümlesini izah eder misiniz?
Değerli Kardeşimiz;
"Bazen zarar zannettiğiniz şey, siyaseten büyük zararı def ettiği için ayn-ı maslahat olduğundan, zabitleriniz tecrübeleri hasebiyle görüyor ve size emir veriyor. Sizde de tereddüt câiz değildir. Ef'âl-i hususiye-i nâmeşrua, san'attaki meharet ve hazakate münafi değildir ve san'atı menfur etmez. Nasıl ki bir tabib-i hâzık ve bir mühendis-i mâhirin nâmeşrû harekâtı için, onların tıp ve hendeselerinden mani-i istifade olamaz. Kezalik, fenn-i harpte tecrübeli ve o san'atta mahir ve hamiyet-i İslâmiye ile münevverü'l-fikir zabitlerinizin bazılarının cüz'î nâmeşrû harekâtı için itaatinize halel vermeyiniz."
"Zira fenn-i harp mühim bir san'attır. Hem de sizin kıyamınız, şeriat-ı garrâ, yed-i beyzâ-i Mûsâ gibi, sair sebeb-i tefrika ve teşettüt-ü efkâr olan cemiyetleri bel' etti. Sahirleri de secdeye mecbur eyledi. Harekâtınız bu inkılâpta ilâç gibiydi ki, fazla olsa zehre münkalip olur. Ve hayat-ı İslâmiyeyi fena bir hastalığa hedef eder. Hem de himmetinizle bizdeki istibdat şimdilik mahvoldu. Lâkin, terakkiler için Avrupa'nın istibdâd-ı mânevisi altındayız. Nihayet derecede ihtiyat ve itidal lâzımdır."
"Yaşasın şeriat-ı garrâ! Yaşasın askerler!"(1)
Siz askerlerin ölçülü ve aşırı gitmeden göstereceğiniz kıyam ve dik duruş, tıpkı şeriat gibi, Hz. Musa (a.s)’in nurlu eli gibi, ayrılıklara ve kafa karışıklıklarına sebep olan zararlı cemiyetleri susturdu ve susturacak. Ama bu kıyamı fazla ileri götürürseniz, Osmanlının bütünlüğü ve asayişi bozulur, faydalı olayım derken zararlı olursunuz, bu yüzden bu nümayiş ve kıyamı çabuk bitiriniz, deniyor.
Şeriat ve Hz. Musa (as)’in nurlu eli; burada istikamet ve birlik ruhunu temsil ediyor. Ordunun bu kıyamı ve müdahalesi meşrutiyete destek, fikirleri karıştıran ve ayrılığa sebebiyet veren cemiyetleri de yuttu. Bu karışıklığın arkasında olan ve sihirli üfürükleriyle de onları çalıştıran gizli odakları da hayrete getirdi. Fakat tam ayarında olan bu hareketiniz, biraz daha artacak olursa, size ve ülkeye ciddi sıkıntı getirebilir. Evet, himmet ve gayretinizle şimdiki istibdat ve dikta sistemi çöktü, ama maalesef İttihat ve Terakki Cemiyeti bu kez de Avrupa’nın istibdatı altına girmiş. Çok istikametli, ihtiyatlı ve itidalli davranmak mecburiyetindesiniz.
(1) bk. Hutbe-i Şâmiye, Asakire Hitap.
Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü
