"Eski hâl muhal; ya yeni hâl veya izmihlâl..." izah eder misiniz; "yeni hâl"den kasıt neler olabilir, günümüze yansımaları nelerdir?

Demokrasi cumhuriyetin mütekamil halidir. Asıl otoriter rejimler İslam ve insanlık dışıdır. Demokrasi insanlığın tecrübe ve deneyim ile keşfettiği en mükemmel yaşam biçimidir ve ana esasları Kur'an'ın şura ve meşveret esasına dayanır.

Bütün fıkıh kitaplarını incelediğimizde İslam'ın bize belli bir yönetim şeklini emretmediğini sadece bazı ilkelerine vurgu yaptığını görürüz. Bu ilkeler de şura ve meşveret esaslarıdır.

Cumhuriyet yönetimin şekli ve biçimidir demokrasi ise ruhudur. Demokrasinin ana ilkeleri ise eşitlik, özgürlükler, hesap verebilirlik, şeffaf yönetim, hoşgörü, azınlık hakları, hukukun üstünlüğü ve basın hürriyeti gibi şeylerdir.

Dünya üzerinde adı cumhuriyet olup da bu kavramların hiç olmadığı bir dolu yönetim şekilleri mevcut. Yani cumhuriyet ile demokrasi iç içe olmadı mı o cumhuriyetten hayır çıkmaz. Cumhuriyet demokratik kültür ile anlam kazanır. Yoksa isimde ve resimde cumhuriyet olup özünde diktatör olmak bir halta yaramaz ve yaramadığını da görüyoruz.    

Demokrasiyi İslam dışı görmek tam bir cehalet ve bağnazlıktır. Demokrasiye genelde şiddete meyilli terör örgütleri karşı çıkmakta El kaide ve İşid gibi. Neo-selef yapılanmaların tamamının demokrasi düşmanı olması da manidardır.

Risale-i Nurun çok yerlerinde demokrasi övülmekte ve desteklenmektedir.

İşte, ey adalet-i hakikiyenin mümessilleri sıfatıyla hukuk-u umumiyeyi ve haysiyet-i milliyeyi muhafaza eden hâkimler! Gençlik Rehberi'nin imanî dersleri ve ahlâkî telkinleri, ehl-i vukuf raporundaki gibi bir suç mevzuu olarak kabul ediliyorsa, bu müellifi bu büyük hizmetinden dolayı mes'ul tutuluyorsa, eğer öyleyse, o zaman yukarıda arz ettiğimiz bu millete, bin yıllık tarihine, an'anesine idarî ve örfî kanunlarına, bu milletin ebedî medâr-ı iftiharı olmuş mukaddes dinine, mukaddes İslâmiyet hakikatlerine, kudsî Kur'ân derslerine ve o kudsî hakikatlere sarılarak İslâmî medeniyeti kemâl-i şâşaa ile dünyaya ilân eden bir aziz ecdada ve onların haysiyetine, hukukuna, mâneviyatına savrulan tahkir ve tezyifleri, indirilen darbeleri ve söylenen iğrenç iftiraları kabul etmeniz lâzımdır. Bu büyük, mânevî cinayetleri hoş görüp kabul etmekle, ismî ehl-i vukufların, suç isnad ettikleri Gençlik Rehberi suç sayılabilir. Ve ancak o cihetle müellifi mahkûm ve Rehberi neşreden talebeleri muahaze olunabilir. Yoksa, adalet-i kanun ve hürriyet-i fikir ve vicdan düsturuyla mahkûmiyeti ve muhakemesi mümkün değildir. Hürriyet-i fikir ve hürriyet-i vicdan düsturunu en geniş mânâsıyla tatbik eden cumhuriyet idaresinin demokrasi kanunlarıyla asla kabil-i telif değildir. Emirdağ Lâhikası (2)

İşte demokrasi ve cumhuriyetin tarifi: Yoksa, adalet-i kanun ve hürriyet-i fikir ve vicdan düsturuyla mahkûmiyeti ve muhakemesi mümkün değildir. Hürriyet-i fikir ve hürriyet-i vicdan düsturunu en geniş mânâsıyla tatbik eden cumhuriyet idaresinin demokrasi kanunlarıyla asla kabil-i telif değildir.

Hususan oradaki eski tahribatı tamirata başlayan hakikî vatanperverler olan Demokrat namında hamiyetli Ahrarlar, yani hürriyetperverler, Nur ve Nurcuları takdir etmelerine çok minnettarım. Onların muvaffakiyetine çok dua ediyorum. İnşaallah, o Ahrarlar istibdad-ı mutlakı kaldırıp tam bir hürriyet-i şer'iyeye vesile olacaklar. Emirdağ Lâhikası (2

"Her hükümette muhalifler bulunur. Asayişe, emniyete ilişmemek şartıyla herkes vicdaniyle kalbiyle kabul ettiği bir metodu, bir fikri ile mes'ul olmaz."

Burada özellikleri sıralanan yönetim, tam anlamıyla demokratik bir yönetimdir. Zira Cumhuriyet tek başına bunları sağlamaz. Cumhuriyet daha çok devletin kim tarafından idare edileceği ile ilgilidir. Nasıl idare edilmesi gerektiği o cumhuriyetin vasıfları ile ilgilidir. Bugün yeryüzünde ismen Cumhuriyet olduğu halde yönetimleri son derecede totaliter olan bir yığın ülke vardır. Öte yandan monarşi veya meşruti monarşi ile idare edilip de demokrasinin, insan hak ve hürriyetlerinin, din ve vicdan hürriyetinin en kamil manada yaşandığı ülkeler vardır. İngiltere cumhuriyet değil monarşidir ama demokratik değerler ile yönetildiği için demokrasinin beşiği olarak kabul edilir.

Üstadımız, demokrasilerdeki çoğulculuğu, cumhuriyetin de olmazsa olmaz vasfı kabul eder. "Dünyada hiçbir hükümet var mıdır ki, bütün, bir tek kanaat-ı siyasiyede bulunsun?"  sorusunu mahkeme heyetine soran müellif, başkasının hürriyetine ilişmemek şartıyla hiçbir görüş ve kanaatın   ifade edilmesine, yazılmasına engel olunmayacağını beyan eder.

Demokrasi, tüm üye veya vatandaşların, organizasyon veya devlet  politikasını şekillendirmede eşit hakka sahip olduğu bir yönetim biçimidir. Devleti yönetme şeklidir. Her ülke veya toplum kendi kalıplarına ve kendi örfüne göre demokrasiyi tarif edip şekillendirmiştir. Onun için tek kalıp tek tip demokrasiden bahsedilemez acaba hangi demokrasi modeli İslam ile çelişir bunu  tek tek incelemek gerekir. Bütünüyle bir modeli demokrasi olarak esas alıp buna İslam dışı demek çok yanlış ve hatalı olur.

Her ideoloji kendi fikriyatına uygun bir demokrasi kalıbı ve şekli oluşturmuştur. Ana hatları ile Liberal demokrasi, Komünist demokrasi, Muhafazakar demokrasi, Faşist demokrasi, Anarşist demokrasi gibi bir çok kalıplar vardır. Belki bu kalıplardan bir çoğu İslam’ın ruhu ve esası ile bağdaşmaz ona tatbik edilemez. Ama genel ve çatı demokrasinin İslam ile çelişen ve çakışan bir noktası yoktur. Demokrasi bu zamanın ilcaat ve gereklerine en uygun ve insanlığın tecrübe ile bulabildiği en gelişmiş bir yönetim rejimidir. Bu rejimi İslam’a uyarlayıp İslam’ın fazilet ve adaleti ile beslersek ortaya mükemmel bir yönetim modeli çıkar. Kanunlarda İslam’a uygun kanunlar olur.

İslam ve demokrasi  ile yönetilen bir ülkede İslam’ın temel ilkeleri seçim konusu yapılamaz bu batı demokrasisinde bile böyledir. Yani insanların inanç ve ibadet özgürlüğüne kimse müdahale edemez. Mesela meclis kalkıp Cuma namazını yasaklayan bir kanun çıkaramaz bu temel insan haklarına aykırıdır. Böyle bir uygulama da zaten demokratik değil diktatörlük olur.

Netice itibariyle, Üstadımız, ömrü boyunca insan hak ve hürriyetlerini üstün tutan, din ve vicdan hürriyetine mutlak manada saygılı, bireyin hakkını devlete teslim etmeyen, çoğulcu, meşverete dayalı bir devlet anlayışını müdafaa etmiştir zaten demokrasi de budur. İsmi ne olursa olsun, kendi tabiriyle "manasız isim ve merasime" değil, bizzat uygulamaya önem vermiştir. Meşrutiyeti ve Cumhuriyeti bunun için övmüş ve bu rejimleri mutlaka demokratik sıfatları ile birlikte düşünmüştür. Bu rejimler isimleri ile müsemma olmadıkları zaman da onları acımadan eleştirmiştir.

Onun, başından vefat ettiği güne kadar Demokrat Partisi'ni açıkça desteklemesi, dönemin Cumhurbaşkanı Celal Bayar ve Başbakanı Adnan Menderes'e mektuplar yazarak hem sempatisini ifade etmesi hem de bazı uyarılarda bulunması, demokrasiye olan sevgisinin açık bir tezahürüdür.

Cumhuriyet Halk Partisi'nin, Cumhuriyetçi maskesi altında ülkede kurduğu totaliter yönetimden sonra Demokrat Parti'nin ismine yakışır icraatlarda bulunarak geniş hak kitlelerine değer vermesi, halkın inançlarına saygılı olması, vatandaşların cumhuriyet rejimi altında ancak kendi inançları doğrultusunda yaşamalarına müsaade etmesi, Üstadımızın bu partiyi desteklemesini sağlamıştır.

Demokrat Partisi döneminde de Üstad ve talebelerine devlet eliyle haksızlık yapılmasına rağmen onlar bu Parti'den desteklerini çekmemiş, yapılanların CHP zihniyetindeki bazı memurların dindarları Demokrat Parti'nin aleyhine geçirmek için art niyetli, keyfi tasarruflarından kaynaklandığını belirtmişlerdir.

Kafamız hiç çalışmıyorsa şuna bakabiliriz batı ülkeleri demokrasi ile neredeler İslam ülkeleri baskıcı rejimler ile neredeler.

İslam ülkelerinde gelir adaletsizliği, hukuksuzluk ve keyfilik, terör ve karmaşa, yapısal bozukluklar, egosantrik ve narsist diktatörler, üreten değil tüketen bir ekonomik yapı, bağnazlık ve eğitimsizlik, şehirlerin rast gele inşa edilmesi ve trafik sorunları ve kazada ölenlerin çok yüksek olması vesaire sorunlar yumağı.

Oysa batı ülkelerinde durum aksine olarak bütün sorunlar minimize edilmiş. Batı ülkelerin bu seviyede olmaların da iki önemli faktör var. Birisi demokrasi diğeri ise tekvini şeriata sımsıkı sarılmalarıdır. Kendimizi kandırmanın bir alemi yok İslam ülkelerinin çamura yatmasında iki sebep var birisi istibdat yani ant-i demokratik rejimler diğeri ise Kur’an ve sünnet ahlakının terk edilmesidir.