"Gayr-ı mütenahi tesbihat yaptırıyor, gayr-ı mahdut tecelliyât-ı cemaliye ve celaliye ve kemaliyesini gösteriyor." Madde için, varlık için "sınırsız" ifadesi kullanılır mı?

Değerli Kardeşimiz;

Gayrimütenahi, sonsuz demektir. Beka kelimesi çoğu zaman “devam” manasına kullanıldığı gibi, “sonsuz olma” da insan idrakinin kavramaktan aciz olduğu kadar çok manasına kullanılmaktadır.

Üstad Hazretleri bu manaya Muhakemat adlı eserinde şöyle işaret ediyor:

"Kitab-ı âlemin evrakıdır eb'ad-ı namahdud,
Sutur-u kâinat-ı dehrdirâsâr-ı namâdud.
Basılmış destgâh-ı levh-i mahfuz-u tabiatta,
Mücessem lâfz-ı mânidardır âlemde her mevcud."

"Hoca Tahsin'in 'namâdud' ve 'namahdud'dan muradı nisbîdir; hakikî lâyetenâhîlik değildir." (Muhakemat, Üçüncü Makale, Birinci Maksat)

Bir tek insanda yüz trilyon hücre, her hücrede bir o kadar atom bulunduğu düşünülürse, bir insan bedeninin yaptığı tesbihatın bile rakamlara sığmayacak kadar çok olduğu anlaşılır. Bütün hücreler ve atomlar âlemini birlikte düşündüğümüzde meselenin azameti daha iyi anlaşılır.

Şu uçsuz bucaksız kâinat, şu bitmek bilmez yol, sayısız atomlar, haddi hesabı olmayan nimetler gibi ifadeleri hepimiz kullanırız. Aslında biliyoruz ki bunların bir sonu ve sınırı vardır. Ama itibari ve nispi olarak, bunlar insanlar arasında çokça kullanılmaktadır.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü