İkinci Maksat, Birinci Nokta, İkinci Mebhas
İçerikler
-
Kur’ân-ı Hakîmin hikmeti nokta-i nazarında tahavvülât-ı zerrâtın pek çok gayeleri, hikmetleri ve vazifeleri vardır. Cenab-ı Hakk'ın, zerratı süratle tahrikinin hikmetlerinden üç tanesini açıklar mısınız?
-
“Hiçbir şey yoktur ki, Onu hamd ile tesbih etmesin.” ayetinin yerini ve manasını vererek tahavvülat-ı zerratla alakasını açabilir misiniz?
-
Hikmetli ve müzeyyen olan masnuatı, hikmetsiz ve manasız, karmakarışık bir şeye isnat etmeleri ne demektir?
-
Bu tahavvülat-ı zerrat nedir ki; ehl-i dalalet bunu bütün düsturlarında esas ittihaz etmişler ve ayrıca masnuat-ı ilahiyeye masdar olarak göstermişlerdir? Burayı izah eder misiniz?
-
Akılları gözlerine inen maddiyunlar kimlerdir? Hikmetsiz hikmetleri ve abesiyet esasına dayanan felsefeleri ne anlama gelmektedir?
-
"Abesiyet esasına istinad eden felsefeleri nazarında, tesadüfe bağlı olan tahavvülat-ı zerratı bütün düsturlarına üssül esas tutup, masnuat-ı ilahiyeye masdar göstermişler." cümlesini açıklar mısınız?
-
Her şeyin mahiyetinin devam ettiği ancak itibari teşahhusların değiştiği ifade edilerek, mahiyetlerin manalarının ve hakikatlerinin ebediyen sabit olup baki kalacağı anlatılıyor. Burada ne kastediliyor ki harekât-ı zerrat bu gaye üzerine çalıştırılıyor?
-
Cenab-ı Hak esma-i ilahiyesinin nakışlarını göstermek ve o esmanın cilvelerini ifade etmek için mahdut bir zeminde hadsiz nukuş göstermek ve küçük bir sahifede nihayetsiz maanileri ifade etmek hakikati ile ilgili mesleki bir iki misal verebilir misiniz?
-
Her zaman her fasılda her ayda her günde belki her saatte yeni yeni birer kâinatın görünmesi harekât-i zerratla nasıl anlaşılmalıdır?
-
Bir tek hakikatin başka başka surette görünmesine bazı örnekler verir misiniz? Bu mana, hakikat ilminde ayrı yollar tutan, hak meslek ve mezheplerde ayrı tarzda giden kimseler için de geçerli midir?
-
Bir tek kitaptan ayrı ayrı muhtelif kitapların yazılması ne demektir? Bu muğlak ifadeyi nasıl anlamalıyız?
-
Ruhları olmayanlar da tazeleniyor. O zaman bunların modelliğini hangi mahiyet yapıyor?
-
Ruhların model ittihaz edilmeleri ve Cenab-ı Hakk'ın tecelliyat-ı icadiyesinin yenilenmesi ne demektir?
-
"Bir tek hakikati başka başka surette göstermek" ifadesini örnekler misiniz?
-
"Taayyünat-ı itibariyeyi değiştirmekle, manaları değişir ve çoğalır..." diye devam eden parağrafta, "taayyünat-ı itibariye", "teşahhüsat-ı itibariye" kavramlarını misallendirerek izah eder misiniz?
-
Zerrenin hareketlerinin hikmetlerinden bahseden; Otuzuncu Söz, İkinci Maksattaki; "birincisi" ve "üçüncüsü" arasındaki fark nedir?
-
"...Şu ağacın geçen bahardaki yaprak ve çiçek ve meyvelerinin ruhları olmadığından, şu bahardaki emsalinin hakikatçe aynılarıdır. Yalnız teşahhusât-ı itibariyede fark var." Ruhlu varlıklarda fark yok mu?
-
Dünyadan akan nihayetsiz seylin; alem-i gayba ve bir kısmını da ahiret alemine dökmesi ne demektir?
-
Cenab-ı Hakk'ın zerratı tahrik ederek; kâinatı seyyale ve mevcudatı da seyyare etmesi ne demektir?
-
Alem-i misal, alem-i melekut ve uhrevi alemler ne anlama gelmektedir ki; bu fani dünyadan o alemlere mahsulat gönderiliyor? Gönderilen mahsulat nelerdir ve nasıl anlaşılmalıdır?
-
"Hadsiz âlem-i misal gibi gayet geniş âlem-i melekût ve gayr-ı mahdut sair uhrevî âlemlere birer mahsulât veya tezyinat veya levazımat gibi onlara münasip şeyleri yetiştirmek için, şu dar mezraa-i dünyada, zemin yüzünün destgâhında ve tarlasında,.." İzah?
-
"Kemâl-i intizamla tavzif ederek, mütenâhî bir zamanda, mahdut bir zeminde gayr-i mütenâhî tesbihât yaptırıyor, gayr-i mahdut tecelliyât-ı cemâliye ve celâliye ve kemâliyesini gösteriyor." Madde için, varlık için "sınırsız" ifadesi kullanılır mı?
-
"Dünyada zemin yüzünün tezgahı ve tarlasında hakim-i zülcelal zerratı tahrik edip, kainatı seyyale ve mevcudatı seyyare ederek, şu küçük zeminde o pek büyük alemlere pek çok mahsülat-ı maneviye yetiştiriyor." izah eder misiniz?
-
"Biri enfusi diğeri âfâkî iki hareket-i cezbekâranede zikir ve tesbih-i İlahî ile Mevlevî gibi zikreden ve deverana kalkan o zerreleri, kendi kendine, sersem gibi dönüp oynuyorlar zu'metmişler." cümlesini açıklar mısınız?
