İsim ve sıfatların gölgesinde gitmek aynı mı, izah eder misiniz? Gölge ifadesini nasıl anlamalıyız?

Değerli Kardeşimiz;

Gölge zattan haber verir, ancak varlığı zatın varlığına göre çok aşağı mertebededir. Mesela, güneşin cazibe kuvveti Allah’ın kudret sıfatının bir gölgesi hükmündedir. Yani, güneşin, bütün gezegenlerini gayet kolay ve muntazam çevirmesine bakmakla Allah’ın kudret sıfatının ve Kadîr isminin bir tecellisini seyrederiz. Ancak, yakinen biliriz ki, Allah’ın sonsuz kudretine nisbetle güneşin cazibesi bir gölge hükmündedir.

Allah’ın sonsuz fiilî isimleri yedi sıfata dayanır. Mesela, Allah’ın fiilî isimlerinden olan Rezzak isminin arkasında bu yedi sıfat icraat yapar. Rızık verme fiilinde ne kadar icraat varsa, hepsinin arkasında bu yedi sıfat vardır.

Aynı yedi sıfat temizlik ve nezafet işinde icraat yaptığında Kuddüs unvanı ve ismi ile tesmiye ediliyor. Hayat verme fiilinde Muhyi ismi, hayatı alma fiilinde ise Mümit ismini alıyorlar vesaire.

İsimler ile sıfatlar aynı değildirler. İsimler makam ve mertebe bakımından sıfatlardan sonra gelirler ve sıfatlara dayanırlar. Üstad Hazretlerinin şu ibareleri esmâ-i hüsnanın nihâyetsiz olduğuna ve menşeinin ne olduğuna işaret ediyor.

"İsimlerin gölgesinde gitmek," o ismin tecellisini görmek ve okumak demektir. İsimler Allah’ın yedi sıfatına dayansa da hepsinin tecellisi ve hükümleri başkadır.

Mesela, Muhyi ismi de Mümit ismi de Allah’ın İlim, İrade ve Kudret sıfatlarına dayanır ama birisinde hayat bahşederken diğerinde hayatı geri alır. Demek menşelerinin bir olması mâna ve gölgelerinin de bir olmasını gerektirmiyor.

İsimlerin gölgesinde giden, sıfatların da gölgesinde gitmiş olur. Zira her ismin arkasında, yedi sıfat hükmeder.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü