"Maddiyyunluk ve tabiiyyunluk zulümâtında hınzırcasına saplanmalarında, hınzır etinin yemesinin medhali yok mudur?" İzah eder misiniz?

Değerli Kardeşimiz;

" HAŞİYE: Acaba Firengistanın bu kadar harika terakkiyat-ı medeniyetiyle ve kemalat-ı fenniyesiyle ve insaniyetperverane ulumuyla ileri gittiği halde, o terakkiyat ve kemalata ve o uluma bütün bütün zıt olan maddiyyunluk ve tabiiyyunluk zulümatında hınzırcasına saplanmalarında, hınzır etinin yemesinin medhali yok mudur? Soruyorum. İnsan, beslendiği şeyle mizacı müteessir olduğuna delil, 'kırk günde her gün et yiyen kasâvet-i kalbiyeye dûçâr olduğu' darbımesel hükmüne geçmesidir." (Lem'a, Dokuzuncu Lem'a.)

Üstad Hazretleri bu ifadeleriyle genel manada yenilen gıdanın insan mizacını nasıl şekillendirdiği hususuna dikkat çekiyor ve misal olarak da "Hınzır eti yiyen bir cihette hınzırlaşır." diyor. Yani Avrupa medeniyeti ne kadar da hınzır etinin maddi zararlarını ortadan kaldıracak tekniğe sahip olursa olsun, onun manevi zararlarını ve yasak yönünü ortadan kaldıramaz, denilmek isteniyor. Zaten bahsi geçen yerde doktorun iddiası, "Madem yasaklar zararından dolayı yasak oluyor, o zaman zararı ortadan kaldırırsak, yasak da kendiliğinden ortadan kalkar." şeklinde bir safsatadır. Üstad Hazretleri de bu safsataya cevap veriyor.

İnsanın beslenme şekli ve neyle beslendiği hususu, hakikaten genişçe tahlil edilmesi gereken bir meseledir. Helal gıdalar ile beslenip makul bir ölçü ile yemek yiyen birisinin manevi yönü gelişirken, aksi durumdaki birisinin maneviyatı körleşir. Mesela Avrupa kültürüne ait olan fast food (hazır yemek), yani ayaküstü atıştırma geleneği, aile hayatını da menfi yönde etkiliyor. Müslüman kültüründe ise yemek aile ile birlikte ve bir arada yenir. Bu da aile içi iletişimde mühim bir faktördür.

Demek ki, yemeğin helal olması ve ne şekilde yenildiği, insan ve dolayısı ile toplum üzerinde mühim bir şekillendirme unsurudur. Avrupa toplumlarının maddecilik ve tabiat fikrine saplanmalarında bu beslenme şekli ve muhtevasının da büyük tesirleri vardır.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü