"Mahiyet-i eşya aynalarında" ne demektir?

Değerli Kardeşimiz;

Mahiyet, kelime olarak bir şeyin “ne olduğu” demektir.

Bir şey yaratılınca daire-i ilimden daire-i kudrete geçmiş olur. İşte bir varlığın henüz yaratılmadan Allah’ın ilminde mevcut haline mahiyet deniliyor. Yaratıldığında ise hakikat oluyor. Muhyiddin Arabî Hazretleri ilim dairesindeki bu mevcutlara ayan-ı sabite demektedir.

Allah’ın ilmindeki bu varlıklar da O’nun isim ve sıfatlarının gölgeleri hükmündedirler. O halde, yaratılmış bulunan eşya gölgenin gölgesi olur.

Mesela, bir meyve yaratılmadan önce Allah’ın ilminde mahiyet olarak bulunuyordu. Bu mahiyet Rezzâk isminin gölgesidir, yani ondan haber verir, bir gölge kadar da olsa o ismi gösterir. Yaratıldığında ise gölgenin gölgesi olur.

Buna göre, mahlûkatın kemâlleri Allah’ın ilmindeki mahiyetlerinin kemâline göre gölge gibidir. O mahiyetler de esmâ ve sıfat-ı İlâhîyenin gölgeleridirler. Sıfatların kaynağı şuunat-ı İlâhiyedir ve nihayet bu kemâl tecellilerinin tamamının menbaı Allah’ın mukaddes zâtının kemâlidir. O kemâle nisbeten bütün kemâller zayıf bir gölge gibi kalırlar.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü