"Memleketimiz Avrupa'ya kıyas edilmez. Çünkü orada, düello gibi çok şiddetli vasıtalarla, açık saçıklık içinde namus bir derece muhafaza edilir. İzzet-i nefis sahibi birisinin karısına pis nazarla bakan, boynuna kefenini takar, sonra bakar." İzahı nasıl?

Değerli Kardeşimiz;

Muazzez Üstadımız, Tesettür Risalesi'nde; örtünmenin ehemmiyetini anlatırken, Avrupa’yla yaptığı mukayese sadece bir cihetidir. Zamanla kayıtlı olan sadece bu cihete bakıp, tesettürle alakalı umumi değerlendirme yapmak doğru olmaz.

Üstadımız, Yirmi Dördüncü Lem'a’da, tesettürle ilgili dört mühim esası ve hikmeti nazara vermektedir. Dördüncü Hikmet'te ise, nesil, vazife, iklim, haysiyet, örf ve meşguliyet açısından, altı cihetle tesettürün ehemmiyetini anlatmaktadır. Avrupa’daki düello mes'elesi, sadece konunun bir cihetidir.

Eskiden Avrupa’da ve Rusya’da, namus ve haysiyet mes'elesi bu kadar dejenere olmamış idi. Namus ve haysiyet mes'elesi, ekseriyetin üzerinde durduğu ve itibâr ettiği bir husus idi. O zamanki Avrupalılarda kadınlarla ilgili, onur, haysiyet ve namus kırıcı mes'eleler zuhur ettiğinde, muhataplar karşılıklı mücadele ederdi, bazen de ölümle neticelenirdi. Bu hal onların örfünde bir kaide olarak işlerdi.

Üstadımızın te’lifatı zamanında bu âdet, Rusya’da ve Avrupa’da az da olsa devam etmekteydi. Bu hali ve örfü bilen insanlar, kadınlara yanlış muamele etmekten çekinirlerdi. Bu örf, kanunlardan ziyade insanlar üzerinde daha tesirli idi. Bu zamanda ise, bu örfün olmaması ve Avrupa’nın tamamen sefahate girmesi ayrı bir konudur. Her şeyi yerinde ve zamanında değerlendirmek icap eder.

Üstadımızın Tesettür Risalesi'ni te'lif ettiği zamanlarda, Avrupalılarda düello olduğundan, o zaman bu mevzu tesettüre kuvvet vermiş, Üstadımız ise bunu, tesettürün ehemmiyetine bir delil olarak kullanmıştır.

Hatta bugün itibariyle, Avrupa’da kalkmış olan düello, değişik bir şekilde bizde, özellikle de Şarkta, namus cinayeti olarak devam etmektedir. İnsanlarımız; Avrupa’daki bu düelloda olduğu gibi, kanunlardan ziyade, bizdeki bu örften etkilenmektedirler. Bu da bir vakadır.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü