İkinci Maksat, İkinci Esas, Dördüncü Medar
İçerikler
-
"Gece ve gündüzde, kış ve baharda, cevv-i havada, insanın şahıslarında müddeti hayatında değiştirdiği bedenler, mevte benzeyen uyku gibi... " Bu sayılan unsurlar nasıl ve ne şekilde bir kıyamet-i kübranın tahakkukunu ihsas ediyor?
-
"Allah'ın dünya denilen büyük saatindeki yevm, sene, ömr-ü beşer, deverân-ı dünya, birbirine mukaddime olarak birbirinden haber veriyor, döner, işlerler." Kâinattaki zaman ayarlı faaliyetlerin birbirlerine bağlı olarak dönüp işlediğini nasıl anlamalıyız?
-
"Bir şahsın müddet-i ömründe başına gelmiş birçok kıyamet çeşitleri vardır. Her gece bir nevi ölmekle, her sabah bir nevi dirilmekle emarat-ı haşri gördüğü gibi, beş altı senede bilittifak bütün zerratını değiştirerek..." İzah eder misiniz?
-
"Hayvan ve nebat nevilerinde üç yüz binden ziyade haşir ve neşir ve kıyamet-i neviyeyi her baharda müşahede ediyor." Üç yüz bin midir? Bunlardaki "kıyamet-i neviye" ne demektir?
-
Nebatatın kökleri ile bir kısım hayvanatın baharda aynen ihyası ve yaprak çiçek ve meyvelerle birlikte bir kısmının da mislen iadesi; insanların haşrine nasıl bir delil olmaktadır?
-
"İnsanın bir tek şahsı, başkasının bir nevi hükmündedir." ne demektir?
-
"Sair nevilerde fertlerin mahiyeti cüz'iyedir, kıymeti şahsiyedir, nazarı mahduttur, kemali mahsurdur, lezzeti ve elemi anidir. Beşerin ise, mahiyeti ulviyedir, kıymeti galiyedir, nazarı ammdır, kemali hadsizdir,.." Bu mukayeseyi biraz daha açar mısınız?
-
"Bilmüşahede sair nevilerde tekerrür eden bir çeşit kıyametler ve haşirler; şu kıyamet-i kübra-yı umumiyede, her şahs-ı insani aynıyla iade edilerek haşredilmesine remz eder, haber verir. " Her bir insanın aynıyla iade edilmesinin izahı nasıldır?