Varlıkların yaratılışı tabiata verildiğinde ortaya çıkan imkansızlıklar, Cenab-ı Hakk'a verildiğinde nasıl ortadan kalkar?

Değerli Kardeşimiz;

Tabiat dedikleri şey; kainattaki bütün sebep ve unsurların toplamından hasıl olan zihni bir kuruntudur. Tabiatın özü ve temeli kesrete, yani çokluğa dayanıyor. Halbuki insanlar içinde de geçerli olduğu üzere, bir işe çok eller karışsa karıştırır, düzeni ve intizamı bozar.

Mesela bir köyde iki muhtar, bir okulda iki müdür, bir ülkede iki başbakan olsa; oralarda intizam namına bir şey kalmaz. Bu sebeple insanlar intizam ve düzeni sağlamak için tek muhtar, tek müdür, tek başbakan sistemini tatbik ediyorlar.

Aynı şekilde kainattaki düzen ve nizamı, bir tek İlaha vermeyip, tabiat denilen sayısız sebeplere havale edersek, o zaman kainatta nizam ve düzen namına hiçbir şey kalmaz, her şey fesada uğrar. Yani; aklen düşünecek olursak, bir İlah mı daha mümkün, yoksa sebepler adedince ilahlar mı daha mümkün? Elbette bir tek İlah anlayışı akla daha mümkün geliyor.

Bir de kainatta herbir sanat ve eser, öyle bir genişlikte ve öyle bir münasebet içindedir ki; bir sanat ve eserin vücuda gelebilmesi için, bütün kainat çarklarının işlemesi gerekiyor.

Mesela; bir elmanın vücut bulması için, bütün kainat çarklarının dönmesi ve işlemesi gerekiyor. Yani toprak lazım, hava lazım, su lazım, güneş lazım ve hakeza, birisi olmasa elma vücut bulmaz. Elmanın vücut bulması için, ya bütün bu sebeplerin kendi arasında anlaşıp ortak bir plan üzere hareket etmeleri gerekir ya da herbir sebebe hükmü ve kudreti geçen bir İlahın tasarrufu ile mümkündür. Elbette cansız, ilimsiz, şuursuz tabiatın bu elmayı yapması mümkün değildir.

Bir askerin tedbir ve idaresini on komutana vermek mi daha akla mümkündür; yoksa on askerin tedbir ve idaresini bir komutana vermek mi akla daha mümkündür, elbette on askerin bir komutana verilmesi daha akla mümkündür. Bir elmayı milyonlarca sebeplere havale etmek mi daha akılcı ve mümkündür; yoksa bir tek İlaha vermek mi daha akılcı ve mümkündür; elbette bir tek İlaha vermek daha akılcı ve mümkündür.

Daha buna benzer binlerce örnekle, tabiat şirkinin Tevhid inancı ve esası karşısında esassız ve mümkün olmadığı sabit olur.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü