"Biri dedi: 'Bir âmir, hata ile felâkete atmışsa?' Dedim: Musibetzede mükâfat ister. Ya âmir-i hatâdarın hasenatı verilecektir..." İzah eder misiniz, buradaki şahıs kimdir?
Değerli Kardeşimiz;
"Mükâfat-ı hâzıramız ise: Fâsık, günahkâr bir milletten, humsu olan dört milyonu velâyet derecesine çıkardı; gazilik, şehadetlik verdi. Müşterek hatâdan neşet eden müşterek musibet, mâzi günahını sildi."
"Yine biri dedi: Bir âmir, hatayla felâkete atmışsa?"
"Dedim: Musibetzede mükâfat ister. Ya âmir-i hatâdarın hasenatı verilecektir; o ise hiç hükmünde. Veya hazine-i gayp verecektir. Hazine-i gaybda böyle işlerdeki mükâfatı ise, derece-i şehadet ve gaziliktir."(1)
Üstad Hazretlerinin baş kısımda savunduğu tez, musibetin büyük ve genel olması, yine milletin kusur ve günahının genelliğine binaendir. Soruyu soran zat ise, "Osmanlıyı böyle helakete ve felakete sürükleyen birkaç idarecinin hataları olup, bütün milletin çektiği sıkıntılar, bunların yanlış ve kusurlarına binaen olamaz mı?" diye sorarak, sebeple neticenin farkına işaret ediyor. Yani bir idarecinin yüzünden koca millet neden mihnet çekip karşılığında sevaba mazhar olsun ya da bunun mantığını nasıl izah etmek lazım, diye ince bir soru soruyor.
Üstad Hazretleri de cevaben, "Ortada büyük bir musibet varsa, onun mükafatını vermek Allah’ın adalet ve şefkatinin şanındandır. Birkaç idarecinin hatasını millete yüklemez, elbette onlara büyük bir mevki olan şehitlik ve gaziliği bahşeder." diyor.
Burada "amir"den kastedilen özel bir adam değil, o dönemin hatalı idarecilerine işarettir. İttihat ve Terakki Partisi Osmanlı ordusunu yanlış politikalarla Birinci Dünya Savaşı'na sokmuş ve neticede dört milyon Osmanlı askerinin cephelerde şehit ve gazi olmasına sebebiyet vermiştir. Burada hatalı amirden maksat İttihat ve Terakki paşalarıdır. Ama onların hataları kendilerine ait bir husustur ve hesapları Allah’a kalmıştır!..
Şunu da unutmamak gerekir ki, Üstadımızın burada verdiği cevap, zahiren o zaman vuku bulan hadiselere bir cevap olsa da aslında ahir zaman mürşidi sıfatıyla bundan sonra gelecek tüm olaylara ve şahıslara bu değerlendirmeler tatbik edilebilir.
(1) bk. Sünûhat, Rüyada Bir Hitabe.
Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü
