"Eşya, hususan zihayat olanlar, def'î gibi, ani bir zamanda vücuda gelir." Hâlbuki zamanla; mesela bir çocuk dokuz ayda vücuda geliyor. Bunu nasıl anlayabiliriz?

Değerli Kardeşimiz;

Metinde geçen “def’î gibi” ifadesi, bu işin çok kısa bir zamanda vuku bulduğunu ifade etmektedir. İnsanlardan bir misal verecek olursak, Türkiye İstatistik Kurumu’nun verdiği bilgiye göre, yaklaşık olarak “Bir saatte 15 bin bebek dünyaya geliyor.” Bir organımızın tedavisinin bile aylarca sürdüğü dikkate alındığında, insanların “def’î gibi” kısa bir zamanda yaratıldıkları kolayca anlaşılır.

Konuya bir de şu yönden bakalım:

İnsanın ana rahmindeki tekâmül yolculuğu dokuz ayda tamamlanmakla birlikte, bir saatte on beş bin bebek dünyaya geliyorsa, bir o kadar bebek namzedi de nutfeden alakaya geçiyor, bir başka grup mudğadan azme,…, geçiyorlar. O değişik safhaları birden düşündüğümüzde, her an milyonlarca insan yaratılmış gibi oluyor. Ama bu dünya hikmet âlemi olduğundan Cenab-ı Hak, kâinatı bir anda yaratmadığı gibi bitkileri, hayvanları ve insanları da bir anda yaratmıyor. Allah’ın sonsuz kudreti noktasında kolaylık-zorluk söz konusu olmamakla birlikte, aslında böyle safhalar hâlinde yaratmak doğrudan ve bir anda yaratmaktan çok daha fazla iş gerektirdiğinden daha zor denilebilir.

Hayvan türleri hakkında üç milyon ile sekiz milyon arasında farklı rakamlar veriliyor. Biz en küçüğünü esas alalım. Bu kadar tür hayvanın bir yıldaki çoğalma miktarını düşünürsek, akıl almaz derecede büyük bir rakamla karşılaşırız. Başka bir sualin cevabında bir çift karasineğin bir baharda beş buçuk milyar olduğundan söz etmiştik.

Düşüncemizi bütün bitkiler âlemi, hatta cansız varlıklar için de sürdürdüğümüzde bu kâinatta bir anda birbirinden farklı sonsuz işlerin birlikte icra edildiğini hayretle görürüz.

Zıtların bir arada olması işleri zorlaştırır, hatta imkânsız hale getirir. Bu, insanların işlerinde böyledir. Mesela, insanların işlerinde bir ustadan, çok sanatlı ve güzel bir eser istersek, bu, uzun zaman ve itina ister. Bir iki ayda yapılacak bir işin, bir iki saatte yapılması istenirse, o eser sanatlı ve güzel olamaz. Bu durum, insanların aczinden ileri geliyor.

İşte, güzel ve sanatlı olmakla, hızlı ve ani olma manası birbirine zıttır. Kesretli olan şey, kıymetçe düşük ve bayağı olur. Az ve nadir olan, kıymetli olur. Bu ölçüler, hep beşeriyet için geçerlidir.

Dünya dar-ı hikmet olduğu için, işler belli bir zamanda ve sebepler vasıtasıyla meydana gelmektedir. Cenab-ı Hak istese her şeyi zamansız ve sebepsiz olarak bir anda yaratır. Onun için zorluk yoktur. Ahirette hikmet değil, kudret hâkim olacağı için her şey, birden olacaktır.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü