"Mahzursuz, münasip bir mâtufun-aleyh bulunmadığından müste’nife olarak, yani mâkabliyle bağlı olmayarak mukadder bir suale cevap kılınmıştır." İzah eder misiniz?

Değerli Kardeşimiz;

"( اَللّٰهُ يَسْتَهْزِئُ بِهِمْ ﴿ Yani, “Allah onları istihza ediyor.” Bu cümlenin evvelki cümlelere atfedilmeyerek atıfsız zikredilmesinin esbabı:"

"Eğer atfedilmiş olsaydı, ya اِنَّمَا نَحْنُ مُسْتَهْزِؤُنَ cümlesine atfolurdu; bu ise bu cümlenin de اِنَّا مَعَكُمْ cümlesine tekit olmasını icap eder. Veya اِنَّا مَعَكُمْ cümlesine atfolurdu; bu dahi bu cümlenin onların sözlerinden biri olduğunu iktiza eder. Veya قَالُوا وَاِذَا لَقُوا cümlesine atıf yapılacaktı; bu ise her iki taraftan, yani mâtuf ve mâtufun-aleyhten maksadın, bir olduğunu istilzam eder. Halbuki birinci cümle amellerini beyan eder; ikinci cümle cezaları hakkındadır. Demek mahzursuz, münasip bir mâtufun-aleyh bulunmadığından müste’nife olarak, yani mâkabliyle bağlı olmayarak mukadder bir suale cevap kılınmıştır."

"Evet, münafıkların fenalığı ve kötülüğü öyle bir dereceye baliğ olmuştur ki, hallerine vakıf olan her ruh, “Acaba böyle fena olanların cezası nedir ve cezaları verilmeyecek mi?” diye sormaya mecbur olur."(1)

"Allah onlarla istihza ediyor" ayetindeki cümle, önceki cümlelerden müstakil ve atıfsız zikrediliyor. Üstad Hazretleri bu alakasızlığın ve atıfsızlığın sebebini ve manasını izah ediyor. Münafıkların sözleri ile karışmamak için, Allah kendi istihza fiilini onların cümlesinden müstakil zikrediyor. Şayet atıf olsa, sözlerin karışma durumu meydana gelecek. Bu cümlenin önceki ayette mevcut olan bütün kelimeler ile irtibatlı olması mahzurlu olacağı için, Allah kendine ait bu ifadeyi diğer kelimelerden ayrı zikrediyor.

Ve aynı zamanda münafıklara takdir edilen cezanın ne olduğunu izah ediyor. Amelleri tasvir edildikten sonra, cezalarının ne olacağı insan zihninde tezahür edeceği için, Allah onların cezasını da beyan ediyor.

(1) bk. İşârâtü'l-İ'câz, Bakara Sûresi, Âyet: 14,15 Tefsiri.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü