"Risale-i Nur mesleği, sahabe mesleğinin bir cilvesidir." Böyle midir; konu hakkında malumat verir misiniz?

Değerli Kardeşimiz;

"BİRİNCİ MAKAM: Dakik bir sırr-ı velâyetin beyanıyla sual halledilir. Şöyle ki:"

"Sahabelerin velâyeti, velâyet-i kübrâ denilen, veraset-i Nübüvvetten gelen, berzah tarikine uğramayarak, doğrudan doğruya zâhirden hakikate geçip, akrebiyet-i İlâhiyenin inkişafına bakan bir velâyettir ki, o velâyet yolu, gayet kısa olduğu halde, gayet yüksektir. Harikaları az, fakat meziyâtı çoktur. Keşif ve keramet onda az görünür."

"Sahabeler ise, sohbet-i nübüvvetin in'ikâsıyla ve incizâbıyla ve iksiriyle, tarikatteki seyr ü sülûk daire-i azîminin tayyına mecbur değildirler. Bir kademde ve bir sohbette, zâhirden hakikate geçebilirler. Meselâ, nasıl ki dün geceki Leyle-i Kadre ulaşmak için iki yol var:"

"Biri, bir sene gezip dolaşıp tâ o geceye gelmektir. Bu kurbiyeti kazanmak için bir sene mesafeyi tayyetmek lâzım gelir. Şu ise, ehl-i sülûkün mesleğidir ki, ehl-i tarikatin çoğu bununla gider."

"İkincisi, zamanla mukayyet olan cism-i maddî gılâfından sıyrılıp tecerrüdle ruhen yükselip, dün geceki Leyle-i Kadri öbür gün leyle-i îd ile beraber, bugünkü gibi hazır görmektir. Çünkü ruh zamanla mukayyet değil. Hissiyat-ı insaniye ruh derecesine çıktığı vakit, o hazır zaman genişlenir; başkalarına nisbeten mazi ve müstakbel olan vakitler, ona nisbeten hazır hükmündedir. İşte bu temsile göre, dün geceki Leyle-i Kadre geçmek için, mertebe-i ruha çıkıp maziyi hazır derecesinde görmektir."

"Şu sırr-ı gamızın esası, akrebiyet-i İlâhiyenin inkişafıdır. Meselâ, güneş bize yakındır; çünkü ziyası, harareti ve misali aynamızda ve elimizdedir. Fakat biz ondan uzağız."

"Eğer biz nuraniyet noktasında onun akrebiyetini hissetsek, aynamızdaki misalî olan timsaline münasebetimizi anlasak, o vasıtayla onu tanısak; ziyası, harareti, heyeti ne olduğunu bilsek, onun akrebiyeti bize inkişaf eder ve yakınımızda onu tanıyıp münasebettar oluruz."

"Eğer biz bu'diyetimiz nokta-i nazarından ona yakınlaşmak ve tanımak istesek, pek çok seyr-i fikrîye ve sülûk-u aklîye mecbur oluruz ki, kavânin-i fenniye ile fikren semâvâta çıkıp semâdaki güneşi tasavvur ederek, sonra mahiyetindeki ziya ve harareti ve ziyasındaki elvân-ı seb'ayı uzun uzadıya tetkikat-ı fenniye ile anladıktan sonra, birinci adamın kendi aynasında az bir tefekkürle elde ettiği kurbiyet-i mâneviyeyi ancak elde edebiliriz."

"İşte şu temsil gibi, nübüvvet ve veraset-i nübüvvetteki velâyet, sırr-ı akrebiyetin inkişafına bakar. Velâyet-i saire ise, ekseri kurbiyet esası üzerine gider, birçok merâtipte seyr ü sülûke mecbur olur."(1)

Sahabe mesleği ve yolu velayet-i kübradır. Bu meslekte esas olan; Allah’ın kula yakınlığı sırrına mebni, zamansız ve mekânsız olarak en mükemmel şekilde terakkiye namzet olmaktır. Diğer velayetteki berzahlar, engeller, vartalar bu meslekte fazla yoktur. Çünkü Allah’ın kula yakınlığının sırrında; kulun istidadı, cehdi, engeller ve perdeler fazla mühim değildir. Manen terakki âni, def’î ve keskin olduğundan, tarikattaki seyrüsülûk esnasındaki, meşakkat ve çileler bu meslekte olmadığından; keramet nev’inden bir iltifata fazla ihtiyacı olmaz. Zira bu mesleğin salikleri makam-ı niyazdadır.

İşte bu iki meslek arasındaki farka Üstadımız, leyle-i kadri idrak etmeyi misal olarak vermektedir. Yani normal velayetle gidenlerin seyru sülûkleri zamanla ve mekânla kayıtlı olduğundan, cisim itibarıyla leyle-i kadri idrak etmek için bir yıl beklemek ve yaşamak mecburiyetindedirler. Bir yıl sonra kadir gecesine kavuşsalar bile, o gece yeni yılın bir gecesidir. Yani aynı geceye mazhariyet söz konusu olamıyor. Çünkü cisim itibarıyla ancak ileriyi yaşamak mümkündür. Maziye geçmek mümkün değildir.

Fakat sahabe mesleği ise; insandaki ruh gibidir. Ruh zamanla ve mekânla mukayyed olmadığından, tezkiye edilirse; cisimden, bulunduğu zaman ve mekândan sıyrılır, mazi ve müstakbeli, bir yıl beklemeden aynen yaşayabilir, kanatlarını açar mekânları ihata edebilir. Allah’ın kula yakınlığından dolayı, sahabelerin manevî terakkileri ve füyuzatları bir anda oluyor. Sahabeler imanda, marifette, ilimde, ibadette, ahlakta, idarede hâsılı her güzel ahlakta kemalatı yakalayıp, medenî milletlere Üstad olabilecek liyakate geliyorlar.

İşte normal velayette; bir yıl bekleyip kadir gecesinden liyakate göre istifade etme imkânı; sahabelerde bir yıl beklemeden, âzamî derecede gecenin füyuzatından istifade bir anda oluyor.

Zengin olmanın iki yolu vardır; birincisi, çalışarak ve gayret göstererek epey müddet sonra servet ve imkâna sahip olmaktır. Bu tarz normal bir yol olup, velayete misaldir.

İkincisi; bir padişahın miskin zavallı insana, ömür boyu çalışsa kazanamayacağı servet ve imkânı bir anda ona bahşetmesidir. Bu ise; sahabe mesleği olan velayet-i kübraya misaldir.

İşte velayet-i kübra, ezelî ve ebedî olan, istediği kulunu bir anda en yüksek makamlara çıkaran Allah’ın kula olan yakınlığına, şuunatının bir nev’i vasıtasız olarak tecellisine bakmaktadır.

İnsan birçok maddî kayıtlarla mukayyettir, yapacağı şeyler mahduttur. Bir yere ulaşmak için yol kat’ etmesi gerekir, bir anda ancak bir iş ile meşgul olabilir, boyu, eni, ağırlığı olan bir varlık olduğu için, zaman ve mekân kaydı altındadır.

Ruh basit olduğu ve mürekkeb olmadığı için, maddî kayıtların hepsinden münezzehtir. Ruh, bir anda binlerce işi görebilir, aynı anda bedenin her yerinde hâzır ve nâzır olabilir; zaman ve mekân kayıtlarının büyük bir kısmından âzâdedir.

Allah, imtihan muktezası olarak bu dünya hayatında ruh ile bedeni beraber bulunduruyor. Ruh, bu imtihandan dolayı birçok fıtrî vasıflarını kullanamaz; ama ruhu bedenine galip olan bazı büyük zâtlar ve evliyalar bir anda birkaç yerde bulunabilir, birçok işi yapabilirler.

Resul-i Ekrem Efendimiz (asm)'in mübarek bedeni ruh derecesinde ve nuraniyetinde olduğu için, Mi’raca bedeni ile beraber çıkmışlardır.

Sahabe mesleği anlaşılırsa, onun cilvesi olan Risale-i Nur mesleği de anlaşılmış olur. Bu sebepten dolayı Risale-i Nur'dan, yukarıda, sahabe mesleğini tarif eden iktibaslar yaptık. Yani Risale-i Nur da tıpkı sahabe mesleği gibi tarikat berzahına, yani riyazet ve çile gibi uzun ve meşakkatli manevî yolculuğa girmeden, hakikatleri doğrudan ve zahmetsiz ders veriyor. Tarikat ehlinin kırk yılda elde ettiği velayet ve hakikati, Risale-i Nur istidadı olana, bazen kırk gün, bazen kırk dakikada veriyor. Bu da Allah’ın, bu dehşetli ve sıkıntılı zamanında kullarına bir lütfu, bir inayetidir.

Zira bu zaman insanlarının eski zamandaki gibi, tarikat tarzı ile hakikatlere ulaşacak, ne vakti, ne de şartları vardır. Onun için Allah, bir lütuf ve inayet eseri olarak, vehbî bir tarzda Üstad Said Nursi Hazretlerine bu yolu bahşetmiştir. Tıpkı sahabelerin bir anda, bir sohbet-i Nebeviyeye mazhariyet ile en yüksek makamlara çıkması gibi, bunun bir cilvesini de bu zamanda Risale-i Nura bahşetmiştir. Bunun bir hikmeti de zaman ve şartların çok ağırlaşmasıdır.

Tehlike içinde nöbet tutan bir askerin sevabı ile rahat ve tehlikesiz bir yerde nöbet tutan bir askerin sevabı bir olmaz. Bunun gibi, günümüz şartları, dini yaşamak ve manevî kemalata erişmek açısından çok zorlaştığı için, az bir gayret çok hükmüne geçiyor. Bu zamanda az bir mücadele eskilerdeki uzun ve meşakkatli mücadeleye müsavi geliyor.

Bununla beraber, sahabelerin asıl gayesi İ'layı kelimetullah idi. Risale-i Nurların ve Nur talebelerinin de asıl gayesi ve vazifesinin bu olduğunu görüyoruz. Dolayısıyla birçok cihetten Nur Risaleleri ve onun müntesipleri sahabe efendilerimizin yapmış oldukları kudsî hizmetin bir devamı hükmünde, hulusiyetle bu işi yaptıklarına şüphe bulunmamaktadır. Ve onların icra ettikleri İman ve Kur'an mesleğini bu ahir zamanın, zor şartlarında bu eserler fevkalade bir muvaffakiyetle, düşmanlarına izn-i ilahi ile galebe etmiştir. Sahabe efendilerimiz kısa zaman zarfında, yirmi-otuz yılda İslamiyet'i dünyanın her tarafına ulaştırma şerefine nail olmuşlardır.

İşte onların torunları hükmünde olan Nur talebeleri de Kur'an ve sünnetle yoğrulmuş bu eserleri, kısa zaman zarfında, dünyanın her tarafına ulaştırarak, tam olarak hayru’l-halef olduklarını göstermişlerdir. Malum olduğu üzere, bu Nur Risaleleri, şu an itibariyle ellinin üzerinde dünya dillerine tercüme edilerek Kur'an ve hadislerden sonra en çok okunan kitaplar sırasına geçmişlerdir.

(1) bk. Mektubat, On Beşinci Mektup.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü