"Ve o resmigeçitten maksud olan neticeler alındıktan sonra,.." Resm-i geçit nöbetlerinden maksut olan neticeler nelerdir?
Değerli Kardeşimiz;
Nur Külliyatı'nda mahlûkatın yaratılış gayeleri anlatılırken, birinci olarak Cenâb-ı Hakk’ın, kendi mahlûkatını bizzat müşahede etmesi nazara verilir. Bu gayenin uzun zaman, belki zaman istemediği, zamandan münezzeh olan Allah’ın nazarına bir an görünmelerinin kâfi geleceği beyan edilir.
İkinci olarak bu eserleri başka mahlûkların, bilhassa meleklerin, insanların ve ruhaniyatın seyretmeleri zikredilir.
Öte yandan, dünyanın mahiyeti anlatılırken üç ana madde üzerinde durulur: Birisi, dünyanın esmâ-i İlâhîyeye ayna olması, ikincisi âhirete tarla olması, üçüncüsü ise, ehl-i hevesatın isteklerinin tatmin yeri olması.
Dünyadan meşru dairede faydalanmak, dünya lezzetlerini tadarak şükretmek ilk bakışta üçüncü maddenin meşru bir şekli gibi görünürse de esas olarak, ikinci maddeye dâhildir. Dördüncü Söz’de beyan edildiği gibi,
"Hem, namaz kılanın diğer mübah dünyevî amelleri, güzel bir niyet ile ibâdet hükmünü alır. Bu sûrette bütün sermâye-i ömrünü âhirete mal edebilir. Fânî ömrünü bir cihette ibkâ eder."(1)
İşte bu resmigeçitlerde hem ilâhî isimler tecelli etmekte, hem bu dünya hayatı âhiret namına güzel ve yüksek neticeler vermekte hem de bu manzaralar Levh-i Mahfuz'da, âlem-i misâlde kaydedilmektedir.
İnsanlar bu resmigeçidin her safhasında ya cennet yahut cehennem namına bir şeyler yapmakta, her an dünyadan âhiret âlemine sayısız neticeler gönderilmektedir.
Konuşmalar ve bakışlar ya helaldir ya haramdır. Fikirler ya doğrudur ya yanlıştır. İnançlar ya haktır ya batıldır. İşte dünya hayatı bilhassa, insanlar hakkında böyle binlerce farklı yollardan ya cennete veya cehenneme mahsul göndermektedir.
Hayvanların tesbihleri, fıtrî ibadetleri de âhiret namına meyve vermekte ve konunun devamında, bu ibadetlerin mükâfatı olarak o hayvanlara ebedî âlemde ruhanî lezzetler ve manevî ücretler verileceği beyan edilmektedir.
"Her bir zîhayat, meselâ bu süslü çiçek ve şu tatlıcı sinek, öyle manidar, İlahî, manzum bir kasideciktir ki, hadsiz zîşuurlar onu kemal-i lezzetle mütalaa ederler. Ve öyle kıymetdar bir mu'cize-i kudrettir ve bir ilânname-i hikmettir ki, Sâni'inin san'atını nihâyetsiz ehl-i takdire cazibedarane teşhir eder. Hem kendi san'atını kendisi temaşa etmek ve kendi cemal-i fıtratını kendisi müşahede etmek ve kendi cilve-i esmâsının güzelliklerini âyineciklerde kendisi seyretmek isteyen Fâtır-ı Zülcelal'in nazar-ı şuhuduna görünmek ve mazhar olmak, gayet yüksek bir netice-i hilkatidir."(2)
Dipnotlar:
1) bk. Sözler, Dördüncü Söz.
2) bk. Şuâlar, İkinci Şua, Birinci Makam.
Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü
