Yedinci Şua'da, ilk mertebelerde gözü ile müşahede ederken, sonra sırayla aklı, kalbi, nefsi ve ruhu ile müşahede ediyor. Acaba bu sıralamanın hikmeti nedir?

Değerli Kardeşimiz;

Delillerin mahiyeti letafet ve kesafet noktasından birbirinden farklılık arz eder. Bazı deliller vardır ki, çok latif ve ince olduğu için ancak ruh ve vicdan gibi latif ve ince duygular ile avlanabilir. Bazı deliller de vardır ki, kesif olduğu için zahirî duygularla ve cihazlar ile hissedilir. Buradaki sıralamaya bu şekilde bakabiliriz.

Nefsin, kalpten sonra gelmesinde durum biraz farklıdır. İnsan mahiyetinde en azılı ve ikna olunması en zor cihaz nefistir. Nefis; insanın en büyük düşmanı ve rakibidir. Bundaki maksat, insanın nefsi ile mücadele edip, manen terakki etmesidir. Bu sebeple en son teslim olup ikna olacak cihaz nefistir, diyebiliriz.

İnsanın vicdan, kalb ve ruh gibi latifeleri hakka mütemayil, kabule yakın bir mahiyette ve nuraniyette yaratılmıştır. Bu yüzden, az bir delil, hafi bir işaret ile bu latifeler çabuk işba’ eder, yani doyuma ulaşır. Ama nefis hem kesif hem rakip hem hasım olduğu için işba’ ve iknaı daha zor ve kabul etmesi daha meşakkatlidir.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü