"Akılsız feylesoflar" tabiri hakkında bilgi verir misiniz? Bu ifade hangi felsefe ekolleri için geçerlidir?
Değerli Kardeşimiz;
Üstad Hazretleri felsefeyi müsbet ve menfi olmak üzere ikiye ayırıyor. Müsbet felsefe, Kur’an ile barışık, insanlığa faydalı olan felsefedir ki, bu felsefeye ve filozoflara akılsız demiyor. Menfi felsefe ise, Kur’an’a düşman olan ve Allah’ı inkâr eden felsefedir ki, "akılsız" tabiri bu felsefeye tabi olanlara kullanılıyor.
Müsbet ve menfi felsefe arasındaki farka kısa cümleler ile işaret etmeye çalışalım.
Menfi felsefe, aklı esas alıp vahye meydan okuyan dine muarız bir yoldur. Müsbet felsefe ise, vahye tabi olan, onun terbiye ve rehberliği ile hareket eden ve din ile barışık bir yoldur.
Menfi felsefe, kâinata ve mevcudata mana-yı ismi ile bakar. Yani menfi felsefeye göre kâinat Allah’ın isim ve sıfatlarının talim edildiği bir mektep değil, kendi hesabına manasız ve sanatkârsız bir tesadüf yumağıdır. Müsbet felsefe ise kâinata ve mevcudata mana-yı harfi ile bakar...
Menfi felsefe, insana kendine itimadı ve benlik duygusuna kuvvet vermesini telkin eder. Kur’an ile barışık felsefe ise, insana, Allah’a itimat ve tevekkülü ve benlik davasından vazgeçmesini ders verir. Bunların muvazene ve mukayesesi Risale-i Nur'un çok yerlerinde geçiyor.
Menfi felsefe insanı dünyanın adi ve süfli arzularına teşvik ederken, Kur’an ile barışık felsefe ise insanı müteal, yani ulvi âlemlere teşvik eder.
Menfi felsefe insanın nefis ve hevasını serbest bırakırken, yani bunları tatmin için çabalarken, insandaki kalb, ruh, vicdan gibi ulvi hissiyatları mahkûm ve mahpus ediyor. Kur’an ile barışık müsbet felsefe ise, tam tersi nefis ve hevaya gem vurup kalp, ruh ve vicdan gibi hissiyatları tatmin eder.
Menfi felsefe kâinattaki bütün hadiseleri manasız ve tesadüfî olarak değerlendirirken, Kur’an ile barışık felsefe ise her şeyin dizgininin ve terbiyesinin Allah’ın kudret elinde olduğunu ve hikmet ile hareket ettiğini gösterir.
Menfi felsefe eşyanın dış yüzündeki sönük nakışlarını nazara verirken, Kur’an ile barışık felsefe ise her şeyin iç yüzünü ve Allah’ın isim ve sıfatlarına bakan noktasını nazara veriyor.
Menfi felsefe kafa feneri hükmünde olan akla dayandığı için temeli sönüktür, eşyanın hakikatine nüfuz edemiyor. Kur’an ile barışık felsefe ise Allah’ın sonsuz ilminden süzülüp geldiği için, her şeyin özünü ve hakikatini kuşatmıştır ve muğlak bir nokta bırakmamıştır.
Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü