Asker sayısının çok, komutanın bir olması, işlerin kolay olacağına temsil olarak veriliyor. Aklın eli kolu bağlanmıyor mu? Hislere hitap etmiyor mu?

Değerli Kardeşimiz;

Tam aksine, bu gibi misaller ve temsiller aklın anlamakta zorlandığı mücerret ve derin hakikatleri, müşahhas hale getirip, aklın anlamasına yardımcı olmak içindir. Sizin beyan ettiğiniz hal, müzakere ve mütalaa eksikliğinden kaynaklanıyor. Yani bu gibi derin ve mücerret hakikatleri anlamak için, birikim ve tecrübesi olan ağabeyler ile mütalaa etmeniz, sizin için daha isabetli ve kolay olur.

Risale-i Nurların üslubuna alışkın olmayan ya da sathi bir şekilde meşgul olup da bugüne kadar tahkik ve tetkike fırsat bulamayanlar için, ilk etapta bu gibi derin meseleleri anlamak zor gelebilir. Ama tahkik ve tetkik ehli kardeşler ile bu mevzular mütalaa edilir ve üsluba alışılır ise pek de zor olmayıp, aksine çok tatlı ve kolay hakikatlerdir.

Temsil, teşbih ve hikâlerin en büyük gayesi, mücerred olan manayı müşahhas hale getirmek, derin olan manayı yüzeye çıkarmak, dağınık hakikatleri bir noktada toplamak, uzaktaki bir manayı yakınlaştırmak içindir. Zira insanların büyük bir kısmının zihin ve idrak dünyası, gayet müşahhas, sathî ve manaları idrak etmekten uzaktır. Bu sebeple hatibin derin, mücerred, uzak ve dağınık hakikatleri temsil ve teşbih yardımı ile toplanmış ve yakınlaştırılmış bir şekle getirmesi büyük bir ihtiyaçtır.

İşte Kur’an’ın ve onu taklid eden Risale-i Nurların çokça temsil ve hikâye metoduna baş vurması, bu sebepledir. Nasıl ki maddî âlemde, uzaktaki bir cismi çıplak gözle göremediğimiz için, dürbün kullanırız, Aynı şekilde, manalar ve maneviyat âlemindeki ince, derin, uzak, dağınık ve mücerred manaları anlamak ve görebilmek için, temsil, hikâye, hayalî seyahat gibi izah usûllerini kullanmak gerekiyor. İşte Kur’an ve onun mühim talebesi olan Bediüzzaman Hazretlerinin eserlerinde, temsil ve hikâyeleri bolca ve kesretle kullanmaları bu ince sırdan ileri geliyor. Bu teşbih ve temsil yolu ile hakikatlere uzaktan uzağa baktırıyor. Zira Kur’an’ın muhatap kitlesinin ekserisi avam ve basit anlayışlı insanlardan oluşuyor. Hal böyle olunca, Kur’an avam kitlesini eğitmek ve öğretmek için, onların duygu ve fikir âlemine temsil ve hikâyeler ile tenezzül ediyor, onların fikir ve hissiyatlarını okşayan ve tahrik eden misaller getiriyor.

"On askeri bir komutan idare ederse bu çok kolay olur, ama bir askerin idaresi on komutana verilirse bu çok müşkül olur." Bu temsil, kâinatın tedbir ve idaresi tek olan Allah’a verilirse nihayetsiz kolaylığa, çok olan sebeplere ve tabiata verilir ise nihayetsiz bir zorluğa ve imkânsızlığa işaret etmek ve bu manayı akla yaklaştırmak içindir. Hissiyatın aksine bu gibi konu ve temsillerde akıl galiptir.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü