"Biz ondan uzak iken o, bize bizden daha yakın olurdu..." ifadesinde geçen uzaklık ve yakınlık nasıl anlaşılmalıdır?

Değerli Kardeşimiz;

Biz Güneşe çok uzak olduğumuz halde o, ışığıyla gözümüzün içinde iş görüyo; bize bizden daha yakın… Bizim Güneşe olan uzaklığımız mesafe yönündendir. Ancak, temsilden hakikate geçtiğimizde durum değişir.

Allah, maddeden ve mekândan münezzeh olduğundan kuluna yakınlığı, “onu bilmesi, dualarını işitmesi, ihtiyaçlarını görmesi, ilâhî sıfatların o kulu ihata etmiş olması” manasınadır. Kulun ondan uzaklığı ise onun mahiyetini idrakten aciz olması, zatının mahiyetini bilememesi cihetiyledir.

Allah’ın varlığı vacip, kulunki ise mümkindir; mahiyet olarak arada sonsuz bir uzaklık vardır. Bu uzaklığın mesafe ile bir alakası yoktur. Mesela, “Cehalet ilimden çok uzaktır.” dediğimiz zaman da mahiyet uzaklığını kastederiz.

“Evet, nihayetsiz acz, zaaf, fakr, ihtiyaç ile yoğrulmuş olan mahiyet-i insaniye nerede? Nihayetsiz kadir, kavî, gani ve müstağni olan Vâcibü'l-Vücud'un mahiyeti nerede?..”(1)

1) bk. Sözler, Otuzuncu Söz, Birinci Maksat.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü