"Evet, gözleri açan, yalnız nücûm-u Kur’âniyedir. Öyle nücum-u sâkıbedirler ki, cehlin zulmünü ve nazar-ı sathînin zulümatını def ettikleri gibi..." İzah eder misiniz?
Değerli Kardeşimiz;
"Fakat cehl-i mürekkebin hemşiresi ve nazar-ı sathînin annesi olan ülfet, mübalâğacıların gözlerini kapatmıştır. Böyle gözleri açmak içindir: Me’lûf olan âfâk ve enfüste dikkat-i nazara, Kitab-ı Hakîm emreder."(1)
Ünsiyet ve ülfet, insanın herhangi bir şeye alışkanlık ve aşinalık duyması ve zamanla o şeyi zihninde basitleştirmesi ve sıradanlaştırmasıdır.
Bu açıdan ülfet ve ünsiyet denilen şey, insanların düşünce ve bakışlarını perdeleyen siyah ve kalın bir örtüdür. İnsanlar bu iki perde yüzünden gerçekleri ve hakikatleri görmekte zorlanır, olayları sağlıklı analiz edemezler. Hatta bu iki perde insanın bakışını öyle bir bulanık hale getirir ki, insan mucize seviyesindeki sanatları adi, basit ve alelade zanneder.
Mesela, ünsiyet ve ülfetle malul (hastalıklı) bir bakış için her gün gördüğü Güneş'in doğması ve batması rutin ve sıradan bir olaydır. Oysa Güneş'in doğmasında ve batmasında sayısız hikmet ve mucizeler var. Ünsiyet ve ülfet ise bu sayısız hikmet ve mucizeleri örten bir perde oluyor. İşte ünsiyet ve ülfet perdesi parçalanmadan bu hikmet ve mucizeleri görmek pek mümkün olmuyor.
“Evet, gözleri açan yalnız nücum-u Kur'aniyedir. Öyle nücum-u sâkıbedirler ki: Cehlin zulmünü ve nazar-ı sathînin zulümatını def' ettikleri gibi âyât-ı beyyinat, yed-i beyzâ ile ülfet ve sathiyetin hicaplarını ve zahirperestliğin perdesini parça parça ederek, ukulü, âfâk ve enfüsün hakaikine tevcih edip irşad etmişlerdir.”(2)
Burada “nücum” alevli ve parlak yıldız demektir ki, Kur’an ayetlerinin hepsi birer alevli yıldızlar gibidir. Ayetler insan nazarında perde olarak duran ünsiyet ve ülfet perdelerini yırtan birer parlak ve alevli yıldızlar oluyorlar. Ayetler aynı zamanda insan aklının pranga ve kelepçelerini kırıp sağlıklı düşünmesini sağlayan yed-i beyza yani nurlu birer el gibidirler. Ayetler aynı zamanda insan aklının afaki ve enfüsi alemlere seyretmesini sağlayan birer pusulalar gibidir.
Dipnotlar:
(1) bk. Muhakemat, Birinci Makale (Unsuru'l-Hakikat), On İkinci Mukaddeme.
(2) bk. age.
İlgili ders videosu için tıklayınız:
Prof. Dr. Şadi Eren, Muhakemat Dersleri (14.Bölüm)
Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü
