"Gaye-i Hayal" ne demektir?
Değerli Kardeşimiz;
Bir gayeyi ciddiyetle takib edip yürütmek ve onu her türlü tehlikelerden koruma cehdini göstermek, hamiyet, çalışmak, sabır ve tahammül göstermektir.
Gaye-i hayal, ideal manasındadır. İnsanın daima gaye-i hayali olmalı, yüce idealler taşımalıdır. Böyle ideallerden mahrum olanlar, bencillikten kurtulamazlar ve ene merkezli bir hayat yaşarlar.
"Gaye-i hayal olmazsa veyahut nisyan veya tenâsi edilse, ezhan enelere dönüp etrafında gezerler." (Mektubat, Hakikat Çekirdekleri )
İnsanın hayatında bir intizam ve gaye olmazsa, yaratılış gayesini düşünmeyip ibadet ve kulluk vazifesini yapmazsa, ulvî şeyleri hayal etmez ise, sadece dünyaya hasr-ı nazar eder, nefsinin süflî arzularının peşinden koşar, nefsinin kölesi olur, hevasını ilah edinir, bütün âza ve cihazlarını da bu yolda çalıştırır. Her şeyi kendi benliğine hizmet eden bir vasıta olarak düşünür. Bu da insanı hodgâm, bencil ve nefisperet yapar.
Hayal, düşünce ve nazariyeyi, hayat ise bunun fiiliyata geçirilmesini ifade ediyor. Yani insanın düşüncesinde de davranışında da iman ve ibadet hükmetmelidir, aksi takdirde başka şeyler hükmeder. Yani gaye-i hayal bir hedef ve vazife üzerine yaşamak demektir. Bir hedef ya da gayesi olmayan insan ancak bencil bir hayat olarak yaşar.
İnsanın yapmış olduğu bütün zulüm ve ahlâksızlıklarının temelinde, kendini yani yaratılış gayesini, dünyanın fani olduğunu unutması yatmaktadır. İnsanın yaratılış gayesi; iman ve ubudiyettir. İnsan bunu inkâr ve gaflet ile unutup başka şeylere yöneldiği için, zalim ve cahil unvanına liyakat kesbetmiştir.
İman ve ubudiyet olmazsa yerine muzır ve şerli şeyler geçer ve en sonunda insanı yutup cehenneme yuvarlandırır. İnsanın aklı ve kalbi boşluk kaldırmaz, ya hakla dolar ya da batılla. Orada ya marifet çiçekleri açar ya da zehirli dikenler.
“Yaşadığım topluma, ülkeme ve bütün insanlığa faydalı bir fert olacağım. Kendim için değil, onlar için yaşayacağım” diyen insanın gaye-i hayali toplumun refah ve saadetidir.
Her mümin için rızay-ı İlahiyi kazanmak ve ebedî saadete ermek gaye-i hayal olmalıdır.
Ayrıca, her fert kendi kabiliyeti doğrultusunda belli bir sahada zirveye çıkmayı hedeflemelidir.
Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü
