"Güya onun aslı olan çekirdeği, desatir-i icadiyesinin bir mecmuasıdır. Ve meyvesi ve semeresi ise, evamir-i icadiyesinin bir fihristesi hükmünde görüyoruz." İzah eder misiniz?

Değerli Kardeşimiz;

Bir çekirdekte, ağacın bütün hususiyetleri genetik bir şifre olarak yazılmıştır. O çekirdek toprak altına girip Fettah ismiyle açılınca koca bir ağaç oluyor ve senelerce meyve veriyor. Kısaca çekirdek açılınca ağaç oluyor, ağaç küçültüldüğünde çekirdek oluyor. Çekirdek ile ağaç arasında böyle muazzam bir münasebet bulunuyor.

Ağacın boyu, dalları, yaprakları, meyveleri nasıl olacağı, çekirdek içinde bir program şeklinde yazılmıştır ve ağaç bu programın dışına çıkmıyor. Bir cihetle çekirdek ağacın yaratılış yol haritası oluyor. Çekirdek ağacın müşahhas bir kaderi gibidir. Çekirdekte ne yazılmış ise, ağacın başına o geliyor.

Mesela, incir çekirdeği, incir ağacının bir kader defteridir. İncir ağacının bütün planı, incir çekirdeğinin içinde ince bir program ile tanzim edilip yazılmıştır. Bütün çekirdek ve tohumlar, nutfeler ve yumurtalar kendi tür ve fertlerinin birer kader defterleri hükmündedirler.

Bir ağaç bir çekirdekten çıkar, sonunda yine bir çekirdekte dürülür. Çekirdek açılır ağaç olur, her meyvenin içine de çekirdeği dürülür. Mesela bir kiraz ağacı, her şeyi ile daha meydana çıkmadan çekirdeğinin içinde dürülü bir şekilde bulunmaktadır.

Meyvenin içindeki çekirdek, soyunun garantisidir. Dolayısı ile ilk çekirdek ile meyve içindeki çekirdek, birer kader gibidirler.

İnsan çekirdekler âlemine baktığında aklına hemen gelen şey, bunların istikbalde gelecek nesiller için hazırlandıkları. “Bu gayelerden zîhayata âit ancak binde birdir.” Yâni, çekirdeklere bütün ağacın programının yerleştirilmiş olmasının tek gayesi bu varlıkları gelecek nesillere taşımak değildir. Bu gaye ancak binde bir nisbetinde kalır. O çekirdeklerde sergilenen çok ince ve harika san’atların Allah’ın “nazar-ı şuhud ve işhadına görünmeleri,” yâni onları bizzât Cenâb-ı Hakk’ın seyretmesi ve başka mahlûklarına da göstermesi, onlarda Hafîz ve Hakîm gibi birçok esmâsını tecelli ettirmesi çok daha ehemmiyetli gayelerdir.

İşte, çekirdeklere bu nazarla bakmak, hakikat nazarıyla bakmaktır ve bu nazara göre, meselâ, bir incir ağacında on binlerce çekirdeğin bulunması abes olmaz. Sadece neslin devamı ve gelecek insanların istifadesi noktasında bakıldığında bu kadar çok çekirdeğin yaratılmasının gereksiz olduğu vehmedilebilir.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü