"Hakikat" ve "Hikmet" münasebeti nasıldır?

Değerli Kardeşimiz;

Hikmet, kuvve-i akliyenin vasat mertebesidir. Hakkı hak bilip imtisal etmek, batılı batıl bilip içtinab etmektir. Müfessirler hikmete otuzu geçkin mana vermiştir. Kur’an'da manası en geniş ve zengin bir kelimedir. Her meslek ve meşrep sahibi kendi mesleğine uygun manalar vermiştir.

Mesela fıkıh ilminde hikmet, helal ve haramı bildiren bir ilimdir, diye tarif edilmiştir. Tasavvuf alimlerine göre hikmet, ledün ve manevi sırlar olarak tarif edilmiştir. Bazı alimler hikmetten maksat, Peygamberimiz (asv)'in sünneti demiştir. Hikmet, faydalı ilim ve peygamberlik manasına da gelir.

Hakikat ise, bir şeyin aslı, esası ve mahiyeti demektir. Hikmet çok geniş bir mefhumdur.

Hakikat, hikmete nispeten daha hususidir. Hakikat; doğruluk, bir şeyin aslına uygunluk, vaka, mecazın zıddı gibi manalara gelmektedir. Hakikat, hikmetin tek tek meseleleri hükmündedir. Onun için doğruluk manasındaki hakikatlerin bütününe de hikmet diyebiliriz.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü