"Hâlık-ı Hakîmin her şeyde gösterdiği hikmet-i âliye, hatta tek küçük bir şeye çok büyük hikmetleri takmasıyla tasrih derecesinde işaret ediyor ki,.." Misal verir misiniz?

Değerli Kardeşimiz;

Hikmet, her şeye bir gaye ve maksat yerleştirmek, her şeyi manalı kılmak, eşyaya güzel ve hayırlı neticeler takmak demektir.

Hikmet; ilim, sır, gaye, fayda ve felsefe gibi manalara gelir. Hikmet; hakkı hak bilip ittiba etmek, batılı batıl bilip ictinab etmektir.

Hikmet; kâinatı, varlıkların yaratılış gayesini ve faydalarını bilmektir.

Hikmet; her türlü aşırılıktan uzak durarak sırat-ı müstakim üzere yaşamaktır.

Hikmet; eşyanın hakikatini idrak etmektir.

Hikmet; ahlak-ı ilahiyye ile ahlâklanmak, Allah’tan korkup, yasaklarından sakınmaktır.

İslam âlimleri, “Hikmet; faydalı ilim ve salih ameldir.” demişlerdir. Büyük âlim Merhum Hamdi Yazır da şöyle der: “Hem ilim, hem amel-i salih, hikmetin esası ve temelidir.”

Mesela, gözün hikmeti görmektir, gayesi ise görülen şeyler üstünde tecelli eden Allah’ın isimlerini tefekkür etmek ve kullukta bulunmaktır.

Allah’ın eşyaya taktığı hikmetlerin en büyük delili ve ispatı fen ilimleridir. Evet, fen ilimleri eşyanın hikmetleri ve sayısız faydalarını ortaya koymaktadır. Küçük bir atomdan tutun, ta galaksilere kadar her şeyde mükemmel hikmet ve gayeler vardır. Bu hikmet ve gayeleri fen ilimlerinin bir dalı inceleyip ispat ediyor.

Allah’ın en küçük bir mahluku olan atoma takılan sayısız hikmet ve gayeleri anlatmak için birçok kitap yazılmış, fakülteler kurulmuş bundan daha güzel tasrih olabilir mi? Bütün bunlar küçük bir şeye çok büyük hikmetlerin takılmasını ifade ediyor.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü