"Masdar" ve "Mazhar" ne demektir?

Değerli Kardeşimiz;

“Masdar: Bir şeyin çıktığı sudur ettiği yeri memba.

Mazhar: Bir şeyin zahir olduğu ve göründüğü yer.

Birkaç misal:

Kitap ilimden sudur ediyor; masdar ilimdir, kitaplar mazhar.

Şu uçsuz bucaksız feza âlemi kudretten sudur ediyor; kudret masdardır, âlemler mazhar.

Hücreler, çekirdekler, genler, atomlar hikmetten haber veriyorlar; hikmet masdardır, bunlarsa mazhar.

Misâlleri çoğaltabilir ve bir cümlede özetleyebiliriz:

Mahlûkat mazhardır, İlâhî sıfatlar ve isimler ise masdar.

Mahlûkatta tecelli eden her bir sıfat, her bir özellik İlâhî sıfatlardan doğmuş, onlardan sudur etmiştir. Masdar sıfatlardır.

Mesnevî-i Nuriye’de şöyle buyrulur:

"Hararet ve ziya, sana bir âyine vasıtasıyla gelir. Senden Güneş’e karşı minnetdar olmaya bedel, âyineyi masdar telakki edip, Güneş’i unutup, ona minnetdar olmak, divaneliktir."

Bu vecizede masdar ve mazhar meselesi güneş misaliyle, çok güzel aydınlatılmş. Ayna mazhardır, yani güneşin ziyası onda kendini göstermiştir. Eğer ayna masdar olsaydı, yani ışık aynanın kendisinden sudur etseydi, güneş battıktan sonra da ışığının devam etmesi gerekirdi.

"Işık aynanın öz malı değildir" diyebilenler güneşi bulurlar. Aksi halde, aynanın yok olmasıyla birlikte kendileri de karanlıkta kalırlar.

Hayatımız bir ayna gibi. Bizde tecelli eden isimlerin menbaını bulduğumuz takdirde dünyamız da aydın olur, kabrimiz de, mahşerimiz de, âhiretimiz de...

- "Hâsıl-ı Bi'l-Masdar" ne demektir?

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü