Medresede kalanlar ile dışarıdakilere yapılacak tebliğ arasında ne gibi fark vardır? Tebliğ nasıl ve nerde yapılırsa yapılsın, tanıyacağı varsa olur mu?
Değerli Kardeşimiz;
Tebliğin en mühim rüknü; mukteza-yı hale mutabık hareket etmektir. Yani şahsın haline, durumuna, birikimine ve kapasitesine göre tebliğ yapmak gerekir. Muhatabımız çocuk ise onunla çocuk dili ile yaşlı ise yaşlının anlayacağı bir üslup ve dil ile konuşmak gerekir.
"Adam hidayete erecekse benim nasıl konuştuğumun bir ehemmiyeti yok" demek, Cebriyecilik olacağı gibi, "Adam mutlaka benim hitabıma ve tebliğime göre hidayete erecek" diye kendimize mutlak bir paye çıkarmamız da Mutezilenin fikri olur. Halbuki Ehl-i sünnete göre insan tebliği en güzel bir şekilde yaptıktan sonra, neticesini Allah’tan beklemelidir.
İnsanların ilmi, içtimai, iktisadi ve fıtri durumlarını hesaba katarak tebliğde bulunmalıyız. Kader birisine hidayet götürmeyi murat ettiği zaman, bu hidayeti o şahsa götürecek uygun ve mutabık bir sebep arar. Şayet biz bu murada uygun ve mutabık bir sebep olamaz isek, kader başka sebeplere yönelir; biz de bu azim sevaptan mahrum kalırız.
Bütün sebepler birer perdedirler. Aklı başında olan her insan, bu sebeplerin eliyle gelen nimetleri, o sebeplerin kendi malları ve ihsanları olarak değil, Allah’ın birer ikramı olarak görür ve sebepleri birer perde, birer vasıta olarak bilir.
İslâmın esası tevhiddir. Hidayet vermek, kalpleri iman ile nurlandırmak ve küfür karanlığından kurtarmak ancak Allah’a mahsustur. Şu var ki, bu hikmet âleminde her şey bir sebebe bağlanmıştır. Meyveyi ağaçtan alırız, ama iyi bilir ki o ağaç ta bizim gibi rızka muhtaç bir biçaredir. Onu toprakla, su ile güneşle rızıklandıran Allah, bizi de onun meyveleriyle beslemektedir.
Gözün aydınlanması için güneşi sebep kılan Allah, kalplerin nurlanmasına da peygamberleri ve onların izinde giden ve onlara varis olan âlimleri ve mürşitleri sebep kılmıştır. Müslümanlar, peygamberi kul ve resul olarak tanırlar. O mümtaz ve seçkinkula risalet vazifesini yükleyen Allah, bizleri de o Sevgili Peygamberi (asm) vasıtasıyla irşat etmekte, bize hidayet yolunu öylece göstermektedir.
Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü
