"Nasıl ki, zerratta reşahat-ı kuvvet olan cazibelerin muhassalası bir cazibe-i umumiye vardır..." cümlesinin izahını devamıyla birlikte yapar misiniz?

Cevap

Değerli Kardeşimiz;

İnsan bedeninde, iki türlü hayat vardır. Birisi bedenin genel hayatıdır, diğeri ise bedenin her bir cüzünün ve hücresinin hayatıdır. Hücreler arasında genel koordineyi sağlayan ve vücudu bir bütün haline getiren, bedenin umumi hayatıdır. Ama umumi hayatı temin edip birliği sağlayan da bedenin cüzlerindeki hayattır. Bir çeşit bedenin cüzlerinin birbiri ile olan münasebet ve dayanışmasından, bedenin genel hayatı hasıl oluyor.

Aynı şekilde bütün kainat da bir beden gibidir. Kainatın parçalarını bir arada tutan umumi bir çekim kuvveti olduğu gibi, her bir parçanın da kendine özgü, cüz'i bir çekim kuvveti de vardır. Her bir atomdaki çekim kuvveti birleştiğinde, kainatın umumunda yekün bir çekim kuvveti oluşuyor ki, insandaki ruh ve hayata benzer.

İşte kainatın umumunda hasıl olan mükemmel intizam ve ahengin zahiri sebebi, bu umumi çekim kuvvetidir; hakiki sebebi ise, bu çekimin arka cephesinde işleyen ezeli kudrettir. Çekim, kuvvetin bir levhası ve ışığı gibidir. Yani kudret çekimi, çekim de intizam ve ahengi netice veriyor.

"Nasıl ki, zerratta reşahat-ı kuvvet olan cazibelerin muhassalası bir cazibe-i umumiye vardır. O da kuvvetin ziyasıdır. İzabesinden neş’et eden bir istihale-i lâtifesidir."(1)

"İzabesinden neş’et eden bir istihale-i lâtifesidir." Bu cümlede, kudretin cazibeye, cazibenin de intizam ve ahenge dönüşmesi anlatılıyor. (Sanki) evrenin bütünü ve parçaları arasında latif bir çekim üreten makine var, bu makine cazibeyi ve ondan hasıl olan intizam ve ahengi üretiyor. Yani kainatta her zihayat âdeta kainatın eritilip süzülmesinden meydana gelen bir özdür.

(1) bk. Sünûhat, Unsuriyetin Hikmeti.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü

Kategorileri:
Okunma sayısı : 4.652
Sayfayı Word veya Pdf indir
Bu içeriği faydalı buldunuz mu?

Yorumlar

tilmizz
izah çok güzel.çok istifade ettim.Allah razı olsun..
Yorum yapmak için Giriş Yapın ya da Üye olun.
Yükleniyor...