Risale-i Nur'da, bazı ayetler ve hadislerden katıp katıştırarak yeni cümleler kurma görülebiliyor, bilgi verir misiniz?
Değerli Kardeşimiz;
Bu işleme "katıp karıştırmak" değil "iktibas" denir ve iktibas caizdir.
"İktibas" kelime olarak "bir söz veya yazıyı olduğu gibi veya kısaltarak almak, birisinden ilmen istifade etmek, istifade suretiyle almak ve alıntı yapmak" anlamlarına geliyor.
Diğer bir ifade ile iktibas, söz arasında Kur'an-ı Kerim'den, hadis-i şeriflerden veya başka makbul eserlerden bir cümlenin kâmilen veya kısmen az tasarruf ile veya tasarrufsuz alınması işlemidir ve bu tefsir usulündendir.
Diğer bir nokta, Kur’an'da geçen kelimelerin tamamı Arapça'dır ve Arapça bir dil olduğuna göre, bu kelimelerin ister gündelik dilde ister ilmi sohbetlerde ister tefsirlerde alıntı suretinde kullanılması gayet normal ve tabi bir durumdur. Mesela;
"Şüphesiz Allah, kendi yolunda, sanki birbirlerine kenetlenmiş bir bina gibi saf bağlayarak çarpışanları sever."(Saff, 61/4)
Ayette geçen “mersus” kelimesi "sağlam yapı, sağlam bina" anlamına geliyor ki, böyle bir kelimenin her yerde kullanılması mukadder ve mümkündür.
Alim birisinin biraz ayetten biraz hadisten hatta biraz da kendi içtihat ve yorumunu katarak cümle kurması, bir tefsir bir yorumlama işlemidir ki, tarihteki bütün tefsir ve müfessirler bunun örnekleri ile doludur.
Ayrıca Hazret-i Osman (ra), terkip etmiş olduğu Münacat-ı Kur’an da benzer bir iktibas ile tanzim edilmiştir. Ayetlerin belli kısımları ile kendi duasını cem ederek bir dua formatı oluşturmuştur.
Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü