Risale-i Nur'da Toplam Kaç Ayet Tefsir Edilmiş, Kaç Hadis Geçmektedir?

Değerli Kardeşimiz;

Nur-u Kur'ân'dan muktebes olan Risale-i Nurların gerçek mahiyeti husususunda, dinî ilimlere, bilhassa Kur'ân ilmine vâkıf olan muhakkik âlimler itiraf etmişler ve ediyorlar ki: Kur'ân-ı Mu'ciz-ül Beyan, Risale-i Nurların yegâne menbaı ve üstadıdır. Nurlar bizzat Kur'ân'ın en nurlu, en berrak ve has müfessiridir ve onun nurlarını aksettirmiştir. Bu hakikat aynı zamanda Nur Müellifinin samimi ifadeleri ile sabit olduğu gibi, meydandaki zahir ve bariz hakikatın kendisiyle de böyledir.

Ancak Nurları mütalaa edenlerin malumları olduğu üzere, Risale-i Nurlar sair tefsirler gibi, Kur'an'ın yüz kere, bin kere tefsir ve şerhi yapılmış olan zahiri metin ve ibaresinin değil, onun maksud manalarının orijinal bir tefsiridir.

Hem Risale-i Nur, umum Kur'ân'ın bir tefsiri de değildir. Yani Kur'ân'ın başından alıp sonuna kadar ve sıra takip ederek ayet ayet, kelime kelime bir tefsiri değildir. Amma imanın altı rüknüne bakan ve ayrıca da bu rükünlerin her birisinin teferruatına da işaret eden ayetlerinin mana, murad ve maksadlarının has, yekta bir tefsiridir. Bu mevzuda misaller getirerek meselenin isbatına çalışmanın gereği yoktur. Çünkü Risale-i Nurlar meydandadır.

Hem Risale-i Nur'da birçok hükümlü beyan ve ifadeler, zahiren şu, şu ayetlerdendir denilmemesine rağmen -ekseriyet-i mutlaka ile- o gibi hükümlerin her biri, bir veya birkaç âyetin manalarının terkibidir. Nasıl ki, Hz. Üstad'ın sahih rivâyetlerle gelen şu beyânı bu davaya kati hüccettir:

"*Üstad: Ben bir Risâlenin te'lifine başladığım zaman iki yüz âyât-ı Kur' âniye imdadıma geliyordu..." (1)

buyurmuşlardır. Evet, Risale-i Nurlara ilim ve basiret gözü ile bakan ülemanın da kati kanaatları aynı merkezdedir.

İşte bu nazarla baktığımızda, ayet-i kerimelerin, Risalelerde üç ayrı şekilde yer aldığını söylemek mümkündür.

Birincisi: Orijinal metni ile birlikte yer alan ayetler.
İkincisi: Meal olarak yer alan ayetler.
Üçüncüsü ise: Mana olarak yer alan ayetlerdir.

Abdulkadir Badıllı Ağabeyin hazırlamış olduğu "Risale-i Nur'un Kudsi Kaynaklar" adlı eserde bu konuda bilgi bulunmaktadır. Söz konusu eserde yapılan araştırmalarda; bini aşkın hadis ve metin olarak da altı yüzü aşkın ayet bulunmaktadır.

Hadisler, bilmana olarak da yer almaktadır. Ancak verilen ayetler Arapça metni ile yer alanlardır. Meal ve mana olarak bulunan ayetler bu çalışmada yer almamıştır.

Üstad Hazretleri, Eski Said ve Yeni Said dönemlerinde yazdığı eserlerde, toplam olarak altı yüz yirmi (620) ayetin doğrudan izah ve tefsirini yapmıştır. Fakat ayet meali ve izahı olarak değil, bir konu hakkında bilgi kabilinden manaya kuvvet vermek açısından binlerce ayetin izahı yapılmıştır. Bunları konunun uzmanı hükmündeki ilim adamları teşhis ve tespit etmişlerdir.

Şimdi Risale-i Nurlarda izah ve tefsiri yapılan ayetlerin kitaplara göre dağılımını vermeye çalışalım:

Sözler : 269 ayet
Mektubat : 88 ayet
Lem'alar : 65 ayet
Şualar : 48 ayet
İşarat-ul İ'caz : 47 ayet
Mesnevi-i Nuriye : 49 ayet
Barla Lahikası : 22 ayet
Kastamonu Lahikası : 7 ayet
Emirdağ Lah. I- II : 6 ayet
Nurun İlk Kapısı : 4 ayet
Hutbe-i Şamiye : 3 ayet
Asar-ı Bed'iyye : 6 ayet
Tarihçe-i Hayat : 4 ayet
TOPLAM : 620 AYET.

Not: Farklı yerlerde izahı yapılan ayetler bir defa alınmıştır. Mesela, Sözlerde geçen ayetler sayılmış, ama diğer kitaplarda aynı ayetler sayılmamıştır. Aynı durum diğer kitaplar için de geçerlidir.

(bk. Abdülkadir BADILLI, Risâle-i Nur'un Kudsî Kaynakları, s. 13, Envar. Neş., İstanbul-1994).

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü