"﴾ سَبْعَ ﴿ tâbiri, semavat tabakalarının kesretine işarettir ve bu tabakaların teşekkülât-ı arziyenin edvar-ı seb’asıyla sıfât-ı seb’aya münasebettar olduğuna îmadır." cümlesini izah eder misiniz?

Değerli Kardeşimiz;

“﴾ سَبْعَ ﴿ tâbiri, semavat tabakalarının kesretine işarettir ve bu tabakaların teşekkülât-ı arziyenin edvar-ı seb'asıyla sıfât-ı seb'aya münasebettar olduğuna îmadır."(1)

Kur’an'daki "yedi" rakamı çok külliyetli bir rakam olup, çok manaları içinde barındırmaktadır. Bu manalardan bazıları, semanın yedi katmandan oluşması, dünyanın oluşması esnasında yedi tabakaya bölünmesi ve yedi dönemden geçmesi. Bütün bunların Allah’ın yedi sıfatı ile olan ilişkisi de bu rakamla ima edilmektedir. Malum, yer gök Allah’ın yedi sıfatı ile inşa edilmiştir.

"Şeriatın nakliyatına nazaran, Cenab-ı Hak bir cevhereyi, bir maddeyi yaratmıştır, sonra o maddeye tecellî etmekle bir kısmını buhar, bir kısmını da mâyi kılmıştır. Sonra mâyi kısmı da, tecellîsiyle tekâsüf edip zebed (köpük) kesilmiştir. Sonra arz veya yedi küre-i arziyeyi o köpükten halk etmiştir. Bu itibarla, herbir arz için hava-i nesîmîden bir sema hasıl olmuştur. Sonra o madde-i buhariyeyi bast etmekle yedi kat semavatı tesviye edip yıldızları içine zer'etmiştir ve o yıldızlar tohumuna müştemil olan semavat, in'ikad etmiş, vücuda gelmiştir."

"Hikmet-i cedidenin nazariyatı ise şu merkezdedir ki: Görmekte olduğumuz manzume-i şemsiye ile tâbir edilen güneşle ona bağlı yıldızlar cemaati, basit bir cevhere imiş. Sonra bir nevi buhara inkılâp etmiştir. Sonra o buhardan, mâyi-i nârî hasıl olmuştur. Sonra o mâyi-i nârî, burudetle tasallûb etmiş, yani katılaşmış; sonra şiddet-i hareketiyle bazı büyük parçaları fırlatmıştır. O parçalar tekâsüf ederek seyyarat olmuşlardır; şu arz da onlardan biridir. Bu izahata tevfikan, şu iki meslek arasında mutabakat hasıl olabilir."(2)

Özetle bu paragraf arzın yedi oluşum evresi, sema ile olan yaratılış macerasına işarettir ki, yukarıda verdiğimiz paragrafta; Üstad Hazretleri özet olarak izah ediyor. Yani başlangıçta bir cevher iken, en son yaşama elverişli hale gelene kadar, geçirmiş olduğu süreç, bu yedi oluşum devresine işaret ediyor.

Dipnotlar:

(1) bk. İşaratü'l-İ'caz, Sure-i Bakara, 29. Âyet Tefsiri.

(2) bk. age.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü