"Saltanatı sadaret, hilafeti meşihat temsil eder." cümlesini izah eder misiniz, şimdilerde bu vazife deruhte ediliyor mu?

Değerli Kardeşimiz;

"Saltanat ve hilâfet gayr-ı münfek, müttehid-i bizzattır. Cihet muhteliftir. Binaenaleyh, bizim Padişahımız hem sultandır, hem halifedir ve âlem-i İslâmın bayrağıdır. Saltanat itibarıyla otuz milyona nezaret ettiği gibi, hilâfet itibarıyla üç yüz milyonun mâbeynindeki rabıta-i nuraniyenin mâkes ve istinatgâh ve medetkârı olmak gerekir. Saltanatı sadaret, hilâfeti meşihat temsil eder. (1)

Osmanlı döneminde saltanat ve hilafet iç içe girmiş iki unvan olduğu için, sultan aynı zamanda halife oluyordu. Ayrıca bu devletin resmi bir niteliğiydi ve bütün Alem-i İslam bunu canıgönülden onaylıyordu.

Lakin halihazırdaki rejimler hilafeti ya kabul etmiyorlar -Türkiyede olduğu gibi- ya da hakkı ile temsil edemiyorlar -bazı Arap rejimlerinin hayali hilafet iddiası gibi- Hilafetin tam manası ile tahakkuk etmesi için; hem devletin kabul etmesi hem de bütün Müslümanların bunu onaylaması gerekir. Yoksa hilafet iddiası boş ve hayali olur.

Teknik açıdan saltanat hilafeti temsil edebilir; ama bu yukarıda da değindiğimiz gibi, içi dolu bir saltanat ve hilafet ile mümkündür. Dolayısıyla zamanımızda mevcut saltanatların hiçbiri, -maalesef- bütün Müslümanları kapsayacak şekilde bir hilafet makamını temsil edecek şekilde olamıyor. İleride Hz. Mehdi siyaset döneminde, hem maddi hem de manevi saltanatı yakaladığında, hilafetin asrımıza yakışan şekli ile tatbiki mümkün olabilecektir. Fakat şimdiki hâl-i alem buna müsait görünmüyor.

(1) bk. Sünuhat, Kur'an'ın Hakimiyet-i Mutlakası.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü