"Şecere-i yaktin" ne demektir?

Değerli Kardeşimiz;

وَاَنْبَتْنَا عَلَيْهِ شَجَرَةً مِنْ يَقْطٖينٍۚ "Üstüne (gölge yapması için) kabak türünden bir bitki bitirdik" (Saffat, 37/146), Bu ayette geçen Yaktin ağacından Üstad Bediüzzaman da Birinci Lem'a eserinde Hz. Yunus (a.s)'ın kıssasını anlattığı yerde bahsediyor.

Şecere-i yaktin: Yaktin ağacı demektir. Yaktin ise kabak, kavun ve karpuz gibi dalları yerde yayılan bir bitkidir.

Bilindiği gibi Hz. Yunus’u (a.s) denizde balık yutmuş ve bir müddet balığın karnında kaldıktan sonra oradan kurtulmuştu. Bitkin bir halde sahile atılan Hz. Yunus’un üzerinde Kuran’ın ifadeleriyle Yaktin ağacı bitiyordu. Bu Yaktin ağacının altına kendi mi girdi veya Yunus (a.s)'ın yanında kendiliğinden mi büyüdü, kesin bilinmemektedir.

AĞACIN ÖZELLİKLERİ

Burada Yaktin ağacı (kikayon bitkisi) denmesinin nedeni öncelikle bu ağaç kabakgillerden bir bitki olmalı ve bu gizemli bitkinin sarmaşık şeklinde dolanarak dikine yükseliyor olması ihtimali var. Tabi Yaktin ağacının Hz. Yunus’a (a.s) faydalı olabilmesi için güneşten koruması ve susuzluğu giderici hem de besleyici kabak benzeri bir meyvesi de olması gerekiyor. Meyvelerinin şifa özelliği olması da yine Yunus (a.s) açısından rahmet olma ihtimali yüksektir.

Aranan şartları taşıyan böyle bir tür var mı diye Kabakgiller (Cucurbitaceae) ailesine göz gezdirmek lazımdır. Evet, bu familyaya bağlı olan Kiwano denilen bir bitkinin tam aradığımız özellikleri içerdiğini müşahede edebiliyoruz. Kiwano, yerde yetişen bir kavun türü olmasına rağmen, bir sarmaşık olarak ağaçlara ve diğer bitkilere sarılarak sarmaşık bir ağaç gibi davranır. Yani dikey yükselebilen bir bitkidir.

İşte Hz. Yunus (a.s)'ın denizden ve balıktan kurtulduktan sonra böyle bir ağaçtan istifade etme ihtimali yüksektir. Hem yaprakları ile tesettüre girip güneşten korunması, hem hastalıklarına şifa olması hem de susuzluğunu ve açlığını gidermesi noktasından tam bir ilahi ve Rabbani lütfa mazhar olmuştur.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü