İkinci Mesele-i Mühimme

"Eski hikmet, semavatı dokuz tasavvur edip, lisan-ı şer’îde Arş ve Kürs’ü yedi semavat ile beraber kabul edip acip bir suretle semavatı tasvir etmiştiler." cümlesini izah eder misiniz?
"Hatta, çok ehl-i tefsir, âyâtın zahirlerini onların mezhebine göre tevfik etmeye mecbur kalmışlar. O suretle Kur’ân-ı Hakîmin i’câzına bir derece perde çekilmişti." İzah eder misiniz; ayette açıkça yedi sema buyuruluyor?..
"Hikmet-i cedide namı verilen yeni felsefe ise,.." eski hikmet ve hikmet-i cedidenin semavat hakkındaki fikirleri konusunda bilgi verir misiniz?
Esir maddesi nedir; yedi kat semavatı da içine alıyor mu, sadece şehadet âlemine mi münhasırdır?
"Ecram-ı ulviyeye dikkat edilse görünüyor ki, o ulvi âlemlerin tabakatında muhalefet var." Yedi kat semavat ile ilgili kaideleri açıklar mısınız?
"Tabaka-i sevâbit dahi, sadık bir hads ile manzume-i şemsiyenin tabakasına muhalefeti görünüyor..." İzah eder misiniz?
"Madde-i esiriyede kudret-i fâtıra teşkilata başladığı için, elbette ayrı ayrı tabaka olarak فَسَوّٰيهُنَّ سَبْعَ سَمٰوَاتٍ sırrıyla yedi nevi semavatı ondan halk etmiştir." İzah eder misiniz?
"Şu mezkûr emareler, bizzarure, semavatın hem vücuduna hem taaddüdüne delalet ederler. Madem katiyen semavat müteaddittir. Ve Muhbir-i Sadık, Kur’ân-ı Mu’cizü’l-Beyânın lisanıyla yedidir der. Elbette yedidir." İzah eder misiniz?
"Kur’ân-ı Mu’cizü’l-Beyan umum ins ve cinnin umum tabakalarına karşı konuşan bir hutbe-i ezeliyedir. Elbette nev-i beşerin her bir tabakası, her bir âyât-ı Kur’âniyeden hissesini alacak..." Devamıyla izah eder misiniz?
"Bu sırra binaen, ‘yedi semavat’ mana-yı küllîsinde yedi tabaka-i beşeriye, muhtelif yedi kat manayı fehmetmişler." Yedi tabakanın anladığı yedi manayı özetler misiniz?
"Daha geniş fikirli bir tabaka-i beşeriye, yıldızlarla yaldızlanıp bütün görünen gökleri bir sema sayıp, onu bu dünyanın semasıdır diyerek, bundan başka altı tabaka-i semavat var olduğunu fehmeder." cümlesini devamıyla açıklar mısınız?
"Ve nev-i beşerin yedinci tabakası ve en yüksek taifesi ise semavat-ı seb'ayı, âlem-i şehadete münhasır görmüyor. Belki avâlim-i uhreviye ve gaybiye ve dünyeviye ve misaliyenin birer muhit zarfı ve ihatalı birer sakfı..." İzah eder misiniz?
"Çünkü ayetin mana-yı küllîsinden bir tek masadak sadıksa, o küllî mana sadık ve hak olur. Hatta vakide bulunmayan, fakat umumun lisanında mütedavil bulunan bir ferdi, umumun efkârını müraat için o küllîde dahil olabilir." İzah eder misiniz?
"Külli manadan gözlerini yumup ve çok sadık olan masadakları görmeyerek..." Burayı hayalî bir acip ferd ile izah eder misiniz?
Üstad yedi kıraatten bahsediyor. Bu yedi, sesin şekline mi yoksa harflerin okunmasına mı bakıyor?

« Önceki Kategori