Zeyl, Birinci Hikmet
İçerikler
"Demek, Resûl-i Ekrem Aleyhissalâtü Vesselâmın onların nazarlarına temessül ve tezâhür etmesi, velâyet-i Ahmediye (a.s.m.) cihetindedir, nübüvvet itibâriyle değil." Neden nübüvvet itibariyle olumuyor, açıklar mısınız?
"En büyük velîler sahâbe derecesine çıkamıyorlar. Hattâ Celâleddin-i Süyutî gibi, uyanıkken çok defa sohbet-i nebeviyeye mazhar olan velîler..." Celâleddin-i Süyutî kimdir, onun örnek verilmesine sebep olan hususiyeti nedir?
"Hattâ Celâleddin-i Süyutî gibi, uyanıkken çok defa sohbet-i nebeviyeye mazhar olan velîler..." Efendimizi yüzlerce kez gören bir insan, sahabenin aldığı feyzi neden alamıyor?
"Nasıl ki, bir sultanın hizmetkârı ve onun tebaiyetiyle öyle bir mevkie çıkar ki, bir şah çıkamaz." cümlesini izah eder misiniz?
"Onların nazarlarına temessül ve tezahür etmesi, velâyet-i Ahmediye cihetindedir, nübüvvet itibarıyla değil." Peygamber Efendimizin vefatından sonra ümmeti ile görüşmesi neden velâyetiyle oluyor, risaleti devam etmiyor mu?
"Sahâbelerin sohbeti, nübüvvet-i Ahmediye (a.s.m.) nuruyla... Evliyalar ise... velâyet-i Ahmediye nuruyla sohbettir." Velayet ve risalet arasındaki farkı açar mısınız?
"Sohbet-i nebeviye öyle bir iksirdir ki, bir dakikada ona mazhar bir zat, senelerle seyr ü sülûka mukabil hakikatin envârına mazhar olur..." Sohbette insibağ ve in’ikâs olmasını açar mısınız?
"Sohbette inikas ve insibağ vardır." cümlesinden ne anlamalıyız, niçin kullanılmıştır bu ifade?
Risalelerde, "En küçük sahabeye en büyük velinin yetişememesinin mühim bir sebebi doğrudan nübüvvetin kaynağından feyiz almalarıdır." deniyor. Peki diğer peygamberlerin zamanında onlara iman edip onların sohbetlerinde bulunanların derecesi nedir?
Sohbetteki inikas, "Efendimizin, ruhundaki marifetullah ve muhabetullah hakikatlerini, sohbetle birlikte diğer ruhlara, o ruhların kabiliyeti nispetinde ulaştırmasıdır." diyebilir miyiz?
"Bir bedevî adam, kızını sağ olarak defnedecek bir kasâvet-i vahşiyânede bulunduğu halde gelip, bir saat sohbet-i nebeviyeye müşerref olur; daha karıncaya ayağını basamaz derecede bir şefkat-i rahîmâneyi kesb ederdi." örnek var mı?
"Bir gün sohbet-i Nebeviyeye mazhar olan sahabe, medeni milletlere muallim olarak diğer memleketlere gönderilirdi." diyor; acaba hayatüs sahabeden müşahhas misaller verir misiniz?
"Hem cahil, vahşî bir adam, bir gün sohbet-i nebeviyeye mazhar olur, sonra Çin ve Hind gibi memleketlere giderdi, mütemeddin kavimlere muallim-i hakaik ve rehber-i kemâlât olurdu." Bunlara müşahhas örnek verilebilir mi?
"Sohbet-i nebeviye ne derece bir iksir-i nuranî olduğu bununla anlaşılır..." Efendimizin sohbeti, nasıl bedeviyetten bir anda imanı en mükemmel hale getiriyor? Buna çarpıcı birkaç misal verilebilir mi?
Sahabelerden bazılarının, dine hizmet ve ubudiyet noktasında bir İmam Gazzali, İmam Rabbani veya Üstad gibi zatlar kadar etkinliği olmadığı halde, makam olarak büyük olmalarını tam anlamakta zorlanıyorum. Açıklar mısınız?
Sahabelere yetişilememenin gerekçesi olarak, onların sohbet-i Nebevide bulunmaları gösteriliyor. Acaba Efendimiz peygamberlik cihetiyle onlara sohbette bulunduğu için mi yoksa, orada Allah Teala'nın tecellisine direkt mazhar oldukları için mi?..
