Üstad Bediüzzaman Said Nursi'nin bankalara bakış açısı nedir, bu konuda Risale-i Nur'da bilgi var mıdır?
Değerli Kardeşimiz;
Bediüzzaman Hazretleri bir çok beyanatıyla ribanın, yani faizin; Kur'an'ın emri ve hadisi şeriflerinde bu manayı tamamlamısı neticesinde, bu çirkef şeyden ehli imanın uzak durmasını istemektedir. Çünkü "bankalara ve faiz müesselerine giriftar olanlar manen diyorlar ki, sen çalış ben yiyeyim." Yani alın teri dökmeden milleti helal olmayan bir mala taaşşuk ettirmektedir.
Bunun neticesinde fakirler daha fakir olmuş. Zengin olupta parasını, bu tür müesseselerle işbirliği yaparak faize yatıranlar da gittikçe zenginleşmektedir. Bu da helal bir kazanç olmadığından ve faturası da avam tabakasına kesildiğinden zenginlerin gurur küpü ve enaniyet fıçısı olmasına sebebiyet vermiştir. Fakirlerin de bu türdeki insanlara karşı cephe alıp, onları kötülemesiyle neticelenmiştir. Bunun çözümü; zengin olanlar helal kazanca yönelecek ve zekatını verecek. Bu şekilde her iki kitle arasındaki uçurumda giderilmiş olacaktır. İşte Kur'an bu manayı nazara vererek şakirdlerine 'banka kapısından girmeyin' der. Tabi zaruretler haricinde o tür kurumlara fazla giriş çıkış İslam alimleri tarafından nahoş karşılanmıştır.
Risale-i Nur'da geçen "banka" ile ilgili birkaç pasajı istifadenize sunuyoruz:
"Sa'y ü ameli, sermaye ile mübareze ettirip, fukarayı zenginlerle çarpıştıran muzaaf riba yapıp, bankaları tesise sebebiyet veren ve hile ve hud'a ile cem-i mal eden o millet olduğu..."(1)
"Bu devirde sû-i istimâlât o dereceye vardı ki, bir sermâyedar, kendi yerinde oturup, bankalar vâsıtasıyla bir günde bir milyon kazandığı halde; bir bîçare amele, sabahtan akşama kadar, tahte'l-arz mâdenlerde çalışıp, kût-u lâyemût derecesinde, on kuruşluk bir ücret kazanıyor. Şu hal, müthiş bir kin, bir iğbirar verdi ki, avâm tabakası havâssa îlân-ı isyan etti. Şu asrın tâbiriyle, sosyalistlik, bolşeviklik sûretinde, evvel Rusya'yı zîr ü zeber edip, geçer Harb-i Umûmiden istifade ederek, her yerde kök saldılar. Şu bolşevizm perdesi altındaki kıyâm-ı avâm, havâssa karşı bir kin ve bir tezyif fıkrini verdiğinden, büyüklere ve havâssa âit medâr-ı şeref her şeyi kırmak için bir cesâret vermiş."(2)
"Ribânın kap ve kapıları olan bankaların nef'i, beşerin fenası olan gâvurlara ve onların en zalimlerine ve bunların en sefihlerinedir. Âlem-i İslâma zarar-ı mutlaktır; mutlak beşerin refahı nazara alınmaz. Zira gâvur harbî ve mütecaviz ise, hürmetsiz ve ismetsizdir."(3)
Dipnotlar:
(1) bk. Sözler, Yirmi Beşinci Söz.
(2) bk. Mektubat, Yirmi Sekizinci Mektup.
(3) bk. Mektubat, Hakikat Çekirdekleri-110.
Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü
