Yirminci Lem'a'nın başındaki hadis-i şerifin, devamında gelen Birinci Nokta ile arasındaki bağ nedir; nasıl anlamalıyız?
Değerli Kardeşimiz;
"İnsanlar helâk oldu, âlimler müstesna. Âlimler de helâk oldu, ilmiyle amel edenler müstesna. Amel edenler de helâk oldu, ihlâs sahipleri müstesna. İhlâs sahiplerine gelince, onlar da pek büyük bir tehlike ile karşı karşıyadırlar."(1)
Bu hadis-i şerif ihlas hakkında olup Yirminci Lem'a’nın esası ve ruhudur. Bir parçasına ve cüzüne münhasıran değildir, her nüktenin cevabı ihlasa bağlı olarak ele alınmıştır.
Bizim kanaatimize göre burada helak olan şahıs değil, amelidir. Amel ihlassız ise, bu amel helak olmuş demektir. Şayet amellerimizin günah-sevap terazisi günahtan yana çekerse, o zaman şahıs da helak olur. Yoksa bir ihlassız amel ile şahıs helak olmaz. İnsanın hayatının tamamen kusursuz ve ihlaslı olması mümkün değildir. Zaten Allah, insanlara günah ve sevaplarının galibiyetine göre muamele edecektir. Sevapları günahlarına galip gelenler kurtulurlar. Haliyle bir ihlassız amel, sahibini külliyen helak etmez. Lakin bu günahların da tövbe ile derhal imha edilmesi mümkündür.
"İşte bu müthiş marazın merhemi, ilâcı, ihlâstır. Yani, hakperestliği nefisperestliğe tercih etmekle ve hakkın hatırı, nefsin ve enâniyetin hatırına galip gelmekle, اِنْ اَجْرِىَ اِلاَّ عَلَى اللّٰهِ sırrına mazhar olup, nâstan gelen maddî ve mânevî ücretten istiğnâ etmekle (HAŞİYE) وَمَا عَلَى الرَّسُولِ اِلاَّ الْبَلاَغُ sırrına mazhar olup, hüsnü kabul ve hüsn-ü tesir ve teveccüh-ü nâsı kazanmak noktalarının Cenâb-ı Hakkın vazifesi ve ihsanı olduğunu ve kendi vazifesi olan tebliğde dahil olmadığını ve lâzım da olmadığını ve onunla mükellef olmadığını bilmekle ihlâsa muvaffak olur. Yoksa ihlâsı kaçırır."(2)
Müminler arasında ittifak ve uhuvvet ihlasın bir neticesi olduğu gibi, ihtilaf ve nifak da ihlassızlığın bir bir neticesidir. Hal böyle olunca, ihlası ihtar ve ikaz eden bu hadis-i şerifin, ittifakı tavsiye eden bahisle doğrudan bir bağı olduğu açıktır. İttifak da bir ibadettir. İbadetin ruhu ise ihlastır. Mümin kardeşlerimizle ittifakımızın, Allah’ın rızasının dışında olması halinde bir manası yoktur. Her iş, her fiil ve her amel ancak ihlas ile mana kazanır, kıymetlenir ve netice verir. Allah’ın yardımı ve rızası için bir araya gelen -velev az olsa bile- cemaat üzerinedir.
Dipnotlar:
(1) bk. Lem'alar, Yirminci Lem'a.
(2) bk. a.g.e.
Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü
