"Yumurtaların envaında ve nutfelerin aksamında ve çekirdeklerin esnafında ve tohumların ecnasında..." İzah eder misiniz? "Evamir-i tekviniye cihetiyle makam ve nur sahibi olmaları" ne demektir?

Değerli Kardeşimiz;

"Hem madem ruh cisme hâkim olduğu gibi; camid maddelerde dahi kaderin yazdığı evamir-i tekviniye, o maddelere hâkimdir. O maddeler, kaderin manevi yazısına göre mevki ve nizam alabilirler. Mesela, yumurtaların envaında ve nutfelerin aksamında ve çekirdeklerin esnafında ve tohumların ecnasında kaderin ayrı ayrı yazdığı evamir-i tekviniye cihetiyle ayrı ayrı makam ve nur sahibi oluyorlar." (Sözler, Otuzuncu Söz, İkinci Maksat.)

Allah, her tohumun, her çekirdeğin, her nutfenin içine kader kalemi ile ayrı ve farklı programlar yazmış ve değişik kanunları ihdas etmiştir. Mesela, erik çekirdeğinin içine erik ağacının ya da meyvesinin hususiyetlerini yazmış ve hayat kanunu olarak da ona göre kanunlar tanzim etmiştir. Erik çekirdeğinin içinden çıkacak erik ağacında tecelli eden isimler onun nurları gibidirler.

Mesela, bir çiçek tohumunun programı Allah’ın Müzeyyin, Latif ve Cemil gibi isimlerini tanıtmaya ve sevdirmeye programlanmıştır; yani bu çiçek üstünde bu isimler galip demektir. Bir buğday başağının içinde ise daha çok Rezzâk, Kerîm ve Mün’im isimlerinin manası galiptir, yani buğday filizinin makam ve nuru bu isimleri tarif etmek ve sevdirmek içindir. Her bir tohum ve çekirdekte bu manaları okumak mümkündür.

Mesela, bazı bitkiler veya hayvanlar ilaç yapımında kullanılırlar. Bunlar farklı isimlere ayna oldukları gibi, azami bir şekilde Şafi ismini gösterir ve bununla makam kazanırlar.

Yumurtaların envaı ve nutfelerin aksamı için de aynı mana düşünülebilir. Her biri ayrı esmaya mazhar olmakla, yine ayrı nurlara ve makamlara sahip olurlar.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü