"Âl-i Beyt'ten Muhammed Mehdi isminde bir zat-ı nurani..." Buradaki isim hakiki mi mecazi mi? Babasının adı Abdullah mı?

Değerli Kardeşimiz;

Hz. İsa (a.s), Hz. Mehdi, Deccal ve Süfyan ile ilgili hadislerin hemen hepsi müteşabih ve benzetmeli hadisler hükmünde olduğundan, bu isim benzerliği, isimden ziyade müsemma olması daha muhtemel ve doğru bir teşhis olur. Zira ne Hz. İsa (a.s) ne Hz. Mehdi ne Deccal ne de Süfyan ile ilgili belirtilen sıfatlar ne de özellikler birebir tutmuyor ki, bu isim meselesi de böyle olsun.

Nitekim hadis-i şeriflerden Hz. Mehdî'nin Âl-i Beyt'ten olacağını öğreniyoruz. Bu husus birçok hadis-i şerifte açıkça belirtilmiştir.

Hz. Ali (r.a), bir gün Resûl-ü Ekreme (a.s.m.) sorar:

“Ya Resûlallah! Mehdî bizden mi? Bizim dışımızdan mı?” Efendimiz (a.s.m.) buyururlar ki:

“Bilakis bizdendir. Allah bu dini bizimle sona erdirdiği gibi bizimle açacaktır. Şirkten bizimle kurtulacaklar. Allah yine bizim sayemizde kalplerini apaçık bir düşmanlıktan sonra telif edecek.”(1)

Bir hadis-i şerifte de bu konu üzerinde durulmaktadır.

“Dünyanın yıkılmasına bir gün kalsa bile, Cenab-ı Hak o günü uzatır; Ehl-i Beytimden ismi ismime, babasının ismi babamın ismine uygun birini gönderir…”(2)

Hadise ilk bakışta Hz. Mehdî'nin kendisinin ve babasının isminin Peygamberimizin (asm) ve babasının ismine benzeyeceği anlaşılmaktadır. Ancak bu uygunluk, tıpa tıp benzerlik demek değildir. Yani Hz. Mehdî'nin isminin ille de Muhammed, babasının isminin de ille de Abdullah olması şart değildir. Eğer böyle olsaydı, hadiste “uygundur” manası verilen “yüvatiû” kelimesi yerine, tetabük kökünden gelen “yütabikû” (birebir aynı) şeklinde bir kelime kullanılabilirdi. O zaman açık açık belirtilmiş olurdu ki, bu imtihan sırrına da ters düşerdi. Çünkü imtihan, istikballe ilgili hadiselerin bir ölçüde perdeli, üstü kapalı anlatılmasını gerektirir. Ta ki herkes zoraki inanma mecburiyetinde kalıp da imtihan sırrı bozulmasın.

Maneviyat büyüklerinden Bayezid-i Bistamî, Hz. Mehdî'nin babadan Hasenî, ana cihetinden de Hüseynî olduğunu söyler. Aliyyü'l-Karî'nin tesbiti de aynıdır. Aliyyü'l-Karî, rivayetlerden anlaşılan en kuvvetli ihtimalin, Hz. Mehdî'nin baba tarafından Hasenî, anne tarafından da Hüseynî olduğunu söylemektedir. (3)

Dipnotlar:

1) eş-Şeblencî, Nuru'l-Ebsar, s. 189.
2) Ebû Davud, Mehdî: 4; Tirmizî, Fiten: 43.
3) Hatiboğlu, Haydar, Sünen-i İbni Mâce Tercümesi ve Şerhi (İstanbul: Kahraman Yayınları, 1983), 10:351.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü