Âl-i İmran suresinin 154. ayetinde Üstad'ımızın söylediği harf sayısı ile ayetteki harf sayısı birbirini tutmuyor gibi görünüyor, bu konuda bilgi verir misiniz?

Değerli Kardeşimiz;

ثُمَّ اَنْزَلَ عَلَيْكُمْ مِنْ بَعْدِ الْغَمِّ اَمَنَةً نُعَاسًا يَغْشٰى طَائِفَةً مِنْكُمْ ilâ ahir. İşte şu ayette bütün huruf-u hecâ mevcuttur. Bak ki, sakil, ağır bütün aksâm-ı huruf beraber olduğu halde selasetini bozmamış. Belki bir revnak ve muhtelif tellerden mütenasip, mütesanit bir nağme-i fesahat katmış. Hem şu lem’a-i i’câza dikkat et ki, huruf-u hecâdan ى ile ا en hafif ve birbirine kalb olduğu için, iki kardeş gibi, her birisi yirmi bir kere tekrarı var. م ile ن ^{(HAŞİYE 1)} birbirinin kardeşi ve birbirinin yerine geçtiği için, her birisi otuz üçer defa zikredilmiştir. ص , س , ش mahreççe, sıfatça, savtça kardeş oldukları için her biri üç def’a ع, غ kardeş oldukları halde, ع daha hafif altı defa, غ sıkleti için yarısı olarak üç defa zikredilmiştir. ط , ظ , ذ , ز mahreççe, sıfatça, sesçe kardeş oldukları için herbirisi ikişer defa, ل ve ا ile beraber ikisi لا suretinde ittihad ettikleri ve ا لا, suretinde hissesi ل’ın yarısıdır; onun için ل kırk iki defa, ا onun yarısı olarak yirmi bir defa zikredilmiştir. ﻫ ,ء ile mahreççe kardeş oldukları için ء ^{(HAŞİYE 2)} on üç, ﻫ bir derece daha hafif olduğu için on dört defa ق , ف , ك kardeş oldukları için, ق’ın bir noktası fazla olduğu için ق on, ف dokuz, ك dokuz, ب dokuz, ت on iki ت ’nin derecesi üç olduğu için on iki defa zikredilmiştir. ل , ر ’ın kardeşidir; fakat ebced hesabıyla ر iki yüz, ل otuzdur. Altı derece yukarı çıktığı için altı derece aşağı düşmüştür. Hem ر telâffuzca tekerrür ettiğinden sakil olup yalnız altı defa zikredilmiştir. خ , ح , ث , ض sıkletleri ve bazı cihât-ı münasebat için birer defa zikredilmiştir. ح , و ’dan veء ’den daha hafif ve ى’den ve ا ’ten daha sakil olduğu için on yedi defa, sakil ء’den dört derece yukarı, hafif ا’ ten dört derece aşağı zikredilmiştir."

"HAŞİYE 1: Tenvin dahi nun’dur.
HAŞİYE 2: Hemze, melfuze ve gayr-ı melfuze yirmi beştir ve hemze’nin sakin kardeşi elif’ten üç derece yukarıdır. Zira hareke üçtür." (Sözler, Yirmi Beşinci Söz, Birinci Şule)

Evvela, burada ayetin bir kısmı nakledilirken, hesaplanırken ayetin tamamı hesaplanıyor, şayet siz ayetin nakledilen kısmını saydı iseniz eksik görünmesi ondandır.

İkinci olarak, Üstad Hazretlerinin haşiyede ifade ettiği gibi birçok tenvin ve harekeler harf kabilinden rakama dâhil ediliyor. Şayet sadece harfleri sayacak olursak elbette aralarında bazı cüz’î farkların olması mukadderdir. Bu sebeple sadece harfler üstünden gitmek ve öylece mukayese etmek yanlış olur.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü