Allah beni neden yarattı, belki ben yaratılmak istemiyordum; seçim hakkım yok ama sonuçta ceza var! Ne dersiniz?

Değerli Kardeşimiz;

İnsanın daha hayatta değilken, kendisine böyle bir soru sorulması elbette mümkün değildir. Ayrıca bütün varlıklar içerisinde en güzel ve geniş özelliklere sahip olarak insanı görüyoruz. Bütün varlıklar içerisinde insanın yeri bambaşkadır. Bu noktadan insanların elbette itiraz etme durumu olmaz.

Bununla birlikte Allah herkese imkanı ve gücü nispetinde sorular sormakta ve merhametinin de gazabını da geçmiş olduğunu hem evrenin her şeyinden hem de bizzat kendi ifadelerinden anlıyoruz. Öyleyse Sultanın halkından birisini kendisine vezir seçmesi kendi merhamet ve şefkatini gösterir. Yaptığı her başarı için de makam ve maaş artırması da yine hikmet ve merhametinin neticesidir. Hatayla ve unutarak yaptığı kusurlardan sonra özür dilediğinde özrünü de kabul etmesi yine şefkatinin neticesidir. Bununla birlikte kasten hata işleyip burnunu havaya dikip "ben özür dilemem ve hatta Sultanı saymam ve kabul etmem" demesi elbette kendi iradesiyle cezayı kabul etmesidir.

İmam Gazali; zulmü, bir başkasının mülkünde haksız yere tasarrufta bulunmak, şeklinde tarif ediyor. Demek kişinin kendi mülkünde tedbir ve tasarrufu zulüm kapsamına girmiyor. Her şey Allah’ın mülküdür, O da mülkünde dilediği gibi tedbir ve tasarruf eder. Öyle ise Allah’ın mülkünden olan insanın itiraz ve şikayete hakkı yoktur.

Diğer bir husus; yokluk ve hiçlik mahz-ı şerdir, yani tam bir çirkinlik ve karanlıktır. Varlık ise mahz-ı hayırdır, yani tam bir hayır ve güzelliktir. Öyle ise; Allah’tan yokluk ve hiçlik istemek mümkün değildir. Allah’ın bütün isim ve sıfatları, varlığı ve hayrı gerektirir. Öyle ise insanın "Ben neden yoklukta kalmadım da tam hayır olan varlık sahasına çıkartıldım?" demesi, yüzeysel düşünmekten başka bir şey değildir.

Allah’ın, insanı yaratması değil, insanı imtihana tabi tutması sorumluluktur. Öyle ise "Neden insan olarak yaratıldım?" yerine, "Neden imtihana tabi tutuldum?" demek daha gerçekçi ve anlamlı bir soru olacaktır. Zira varlık ve insanlığın hiçbir kötü ve şer tarafı yoktur. Kötülük ve şer yaratılışta değil, insanın iradesini kötüye ve şerre kullanılmasındadır. Öyle ise, neden kötülük ve şerre müsaade edildi, demek yerine, neden ben kötülüğü ve şerri seçtim, diye kendimizi murakabe etmeliyiz.

İnsan bilmediği ve gücünün yetmediği şeyden mesul olmayacak, irade ve seçiminden dolayı sorumlu olacaktır. Demek ne kadar çok itiraz ve şikayet de etsek, düğüm insanın iradesinde çözülüyor. Çözümü insanda olan bir şeyi, Allah’a havale edip bundan sızlanıp şikayet etmek, pek de makul ve gerçekçi bir yaklaşım değildir.

Ek bilgi için tıklayınız:
- İnsanın yaratılış gayesi nedir, neden yaratıldık? İmtihansız cennete gitseydik olmaz mıydı?

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü