"Ararat Dağı kadar bize zulüm ve tahkir eden ecnebî bir devleti... Sübhan Dağı kadar İslâmiyetin izzet ve şerefine çalışan gürûh-u mücahidîni..." Burada hangi devlet ve topluluklar kastedilmektedir?

Değerli Kardeşimiz;

“…Bak o seyyiedir ki; Ararat Dağı kadar bize zulüm ve tahkir eden ecnebî bir devleti, ne safsatalı bahanelerle; bilmem hangi tarihte Kırım’da(1) bize yardım etmiş gibi yavelerle, bize dost olabilecek sûrette gösteriyorlar. Hem Süphan Dağı kadar İslâmiyet’in izzet ve şerefine çalışan güruh-u mücahidini âcib bahanelerle en fena derekesine indirip millete düşman gibi gösteriyorlar…”(2)

Üstadımız bu ifadeleri ile Kuva-yı Milliye’yi desteklemek ve İngilizin sinsi siyasetini bozmak istiyor. Yani İngiliz muhibban dernekleri İngilizleri dost göstermek isterlerken, Anadolu’yu kafirlerin istila ve işgalinden kurtarmaya çalışan Milli Mücadele hareketini de kafir ve düşman göstermeye yeltenerek büyük bir cerbeze yapmaktalar.

İngilizlerin baskısı ile bir kısım otoriteler, Şeyhülislâm’dan Kuvâ-yı Milliye hareketine katılanların eşkıya olduğu ve öldürülmelerinin meşru ve farz olduğuna dair fetva çıkarmasını sağladı. Fetvâ Dürrîzâde Abdullah Efendi tarafından verildi ve 11 Nisan 1920 tarihinde yayınlandı.(3)

Padişah ve Halife kuvvetlerinin dışındaki Millî kuvvetleri kâfir ilan eden ve katlinin vacip olacağını bildiren fetvâyı başta Takvim-i Vekayi olmak üzere, İstanbul’da neşredilen diğer gazetelerde de ertesi günü yer aldı.

Kurtuluş Savaşı boyunca Damat Ferid, İngiliz Muhipleri Cemiyeti ve işbirlikçisi basının Kuvâ-yı Milliye’nin hilâfet, saltanat ve hatta şeriata karşı olduğunu pompalayan propagandalara Şeyhülislâm Dürrîzâde Abdullah Efendi’nin meşhur fetvası da eklenince; işgalcilere karşı beraberce omuz omuza savaş verenler, düşmanı bırakıp birbirleriyle vuruşmaya başlamıştı. Öyle ki ayaklanmaları bastırmak için bazen cepheden asker çekildiği bile olmuştur.

İşte böyle bir ortamda Osmanlı’nın en müstesnâ âlimlerinin görev yaptığı Darü'l-Hikmeti'l-İslâmiyye’de üye olan Bedîüzzaman bu fetvâyı şerîat ve din ilmi ölçüleri içerisinde tahlil etmiş ve fetvanın geçersiz olduğunu şahsı adına ilân etmiştir. Bu karşı fetva Üstadımızın Tuluat isimli eserinde de “Sual: Anadolu aleyhinde çıkmış olan fetvâya ne dersin?"(4) başlığıyla yayınlanmıştır.

Dipnotlar:

(1) bk. vikipedi web sayfası, md. Kırım Savaşı. Erişim: 21.12.2020.
(2) bk. Tulûât.
(3) bk. TDV. İslam Ansiklopedisi web sayfası md. DÜRRÎZÂDE ABDULLAH BEYEFENDİ. Erişim: 21.12.2020.
(4)bk. Tulûât.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü