"Bir adamın kıymeti himmeti nispetindedir. Kimin himmeti milleti ise, o kimse tek başıyla küçük bir millettir." İzah eder misiniz, buradaki "millet" sözcüğü hangi anlamda kullanılmıştır?

Değerli Kardeşimiz;

Himmet; gaye, ideal, hedef, maksat gibi manaları ifade eder. İnsanın değer ve kıymeti, hedef ve gayesine göre bilinir ve ölçülür. İnsan kendisi için değil cemiyet ve toplum için yaşamalıdır. İslamiyet; insanların kendileri için değil, başkaları için yaşamalarını emreder. Kendi çıkar ve menfaatlerini düşünenler aciz, zavallı ve zelil olarak addedilir.

Hedef ve maksatlar herkese göre değişir. Bazı insanlar bir aileyi, bazıları bir mahalleyi, bazıları da bir beldeyi, bazıları da var ki bir şehri ve milleti ikaz ve irşat edebilir. Bazı yüksek ruhlar ise hedeflerine bütün insanlığı koyarlar.

Kimin hedef ve maksadı bütün insanlık ve onların kurtuluşu ise, onlar en yüce ve âli hedef sahipleridir. Değer ve kıymetleri de ona göre büyük ve âlidir. İşte Bediüzzaman Hazretleri bu veciz ifade ile en yüksek maksat ve gayeyi ortaya koymuştur. Onun o yüksek himmetini şu sözleri çok güzel bir şekilde ortaya koymaktadır:

“Yirmi beş milyon Türk cemiyeti namına bir Said değil, bin Said feda olsun. Kur’anımız yeryüzünde cemaatsiz kalırsa cenneti de istemem. Orası da bana zindan olur. Eğer milletimin imanını selamette görürsem cehennemin alevleri içerisinde yanmaya razıyım. Çünkü vücudum yanarken gönlüm gül gülistan olur.”(1)

Sorunun ikinci kısmına gelince;

"Millet" Kur’anî bir terim olup, bütün inanan müminlerin genel ve ortak bir adıdır. Bu yüzden İslam literatüründe millet ümmet anlamına gelmektedir. Bir misal:

"De ki: «Allah Teâlâ sâdıktır. Artık Hanîf olan İbrahim milletine tâbi olunuz. Ve o asla müşriklerden olmamıştır»" (Âl-i İmran, 3/95)

Risale-i Nur'da da çok yerlerde bu anlamda değerlendiriliyor. Yoksa "millet" ifadesiyle etnik bir kimlik kastedilmiyor. Misal:

"Ta ki, şecaat-i akliye-i medeniyet meydanında namus-u millet-i İslâmiye pâyimal olmasın."(2)

Dolayısı ile "Kimin himmeti milletiyse o tek başına bir millettir." sözü "Kimin himmeti İslam ise o tek başına bir ümmettir." anlamına geliyor. Yani İslam öyle bir iksir-i manevi ki bütün ümmeti bir mümin bir mümini de ümmet gibi güçlü ve kuvvetli kılıyor demektir. Bu ruh ve bu mefkure ile tarihte çok az olan İslam orduları dev küffar ordularını dize getirmiştir.

Dipnotlar:

(1) bk. Tarihçe-i Hayat, Isparta Hayatı.
(2) bk. Divan-ı Harb-i Örfi.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü