"Bir kısım büyükler namus-u milleti muhafaza eden cesaret-i milliyeyi su-i istimal edip, zemin-i ihtilâf olan kumistana atıp kaybettiler." Ne demektir?

Değerli Kardeşimiz;

"Hem de zaman-ı sabıkta bir kısım büyükler namus-u milleti muhafaza eden cesaret-i milliyeyi su-i istimal edip, zemin-i ihtilâf olan kumistana atıp kaybettiler. Her biri o kuvvetin bir zarfını başkasının boynuna vurup kırdılar ve kırıldı. Hattâ beş yüz bin kahraman ile namus-u milleti muhafaza etmeye müstaid olan bir kuvvet-i azîmeyi mâbeynlerinde sarf edip ihtilâfat zemininde mahvettiklerinden, kendilerini terbiyeye müstahak ederlerdi. Eğer meşrutiyetten ve hürriyet-i şer'iyeden istifade edip, o delikleri kapatıp veya zen-âb suretine çevirseniz, o kıymettar kuvveti harice sarf etmek için devletimizin eline verseniz, bahasına merhamet ve adalet ve medeniyet kazanacaksınız."(1)

Burada Osmanlının son zamanlarında girdiği savaşlar, yüz binlerce mehmetçiği telef edip, yıkılışının hızlandırılması anlatılıyor. Kumistan girilen harblerdir ve beş yüz bin kahraman ise ihtilaftan dolayı âdeta düşmana yem haline getirililen ve helak ettirilen cephelerde şehit olan binlerce mehmetçiktir.

Osmanlı yönetiminin Jöntürk ile başlayan maceraları ve siyasi kamplaşmalar, bu acı tabloyu ortaya çıkarmıştır. Yani bir cihetle o binlerce asker, bu siyasi kamplaşma ve ihtilafın kurbanı olmuştur denilebilir.

(1) bk. Münazarat.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü