Celcelûtiye, Ercüze ve Sekine kasideleri birbirinden farklı mıdır, nasıl yazılmışlardır?
Değerli Kardeşimiz;
İmam-ı Ali (ra) Efendimizin bu üç eseri farklıdır. Bu eserler ile ilgili Risalelerde geçen bilgiler şöyledir:
Celcelûtiye:
"İmam-ı Ali Radıyallahu Anhın en mühim ve en müdakkik üveysî bir şakirdi ve İslâmiyetin en meşhur ve parlak bir hücceti olan Hüccetü’l-İslâm İmam-ı Gazâlî (r.a.) diyor ki: 'Onlar vahiyle Peygambere (a.s.m.) nazil olduğu vakit, İmam-ı Ali’ye (r.a.) emretti, "Yaz!"; o da yazdı, sonra nazmetti.'." (Şualar, Sekizinci Şuâ)
Evet, Celcelûtiye, Hz. Resul-i Ekrem'in (asm) derslerine istinaden, Hazret-i Ali (ra) tarafindan telif edilen Süryanice bir kasidedir. Esas manasi bedi' demektir. Mecmuatü'l-Ahzab'ın birinci cildinde yer almaktadır. Bediüzzaman, Gazali gibi çok imamların Celcelûtiye'yi şerh ettiklerini söylemiştir. Konu ile ilgili birçok kitap mevcuttur.
İmam Gazali’nin Celecelutiye şerhi, Ziyaaddin Gümüşhanevî Hazretlerinin derlediği Mecmuatu’l-Ahzap adlı eserinin “Şazelî” adlı cildin 508. sayfasından itibaren başlar.
Ercuze:
"Bu suretle İmam-ı Ali’nin (r.a.) hicretten otuz sene sonra Kûfe’de yazdığı bu Ercüze’deki dokuz defa altmış, otuza ilave edilse beş yüz yetmiş oluyor ki, Cengiz’in ve Hülâgu’nun hücum ve tahribat zamanıdır." (Sikke-i Tasdik-i Gaybi, On Sekizinci Lem'a)
Ercüze, Hz. İmam-ı Ali (ra) tarafından Bahr-ı Recez vezni üzere yazılan ve istikbalden haber veren meşhur kasidenin adı. (Mecmuatü'l-Ahzab'ın 582. sahifesinden 597. sahifesine kadar o Ercuzedir.) Bu kasidenin müstakil olarak basıldığıyla alakalı bilgimiz bulunmamaktadır. Ancak dini kitap satan kitapçılardan "Mecmuatü'l-Ahzap" temin edilerek, Hz. Ali (ra)'nin bu "Ercüze" adlı kasidesine ulaşılabilir.
Sekine:
"Sonra Hazret-i Cebrail’in, Âlâ Nebiyyina ve Aleyhisselatü Vesselam huzur-u Nebevîde getirip Hz. Ali’ye Sekine namıyla bir sahifede yazılı İsm-i Âzam, Hz. Ali’nin (r.a.) kucağına düşmüş." (Sikke-i Tasdik-i Gaybi, On Sekizinci Lem'a)
"Sekine" kelimesi sözlükte kalp huzuru, itminan duygusu, güven, sükûnet, dinginlik, vakar, ağırbaşlılık v.b. anlamlara gelmektedir. (İbn Manzûr, Lisânü’l-Arab, Beyrut ts., XIII/213; Tâcu’l-arûs, I/8069-8071)
Tasavvufta ise genel anlamıyla sekine gaybın ve manevi feyzin gelişi esnasında kalbin yaşadığı tatmin hâli ve gönül huzuru şeklinde tarif edilmektedir. (İbn Arabî, Istılâhâtü’s-sûfiyye, s. 13; Seyyid Şerif Cürcânî, Ta’rifât, I/159)
Kitaplarımızda Hz. Ali (ra)’ye inen bir "Sekine"den bahsedilir. Bu Sekine, Mecmuatü'l-Ahzab'ta “Kaside-i Ercûze” şeklinde geçmektedir. (Ahmet Gümüşhanevi Hazretleri, Mecmuatu'l-Ahzab, Sayfa 582-597) Allah’ın altı İsm-i Azamı olan “Ferd, Hayy, Kayyûm, Hakem, Adl, Kuddûs” isimleri ile yapılan bir duadır.
Evet, bu üç eser birbirinden farklı olup, Hz. Ali (ra) Efendimizden bizlere intikal etmiştir. Fakat genel anlamda bir tek sayfadan ibaret olan Sekine duası, Ercüzenin içerisinde neşredilmektedir.
Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü
Yorumlar
Celcelutiyenin arapça degilde süryanice yazilmasinin hikmeti ne olabilir?
Hazreti Ali Arap olduğu ve Arapça konuştuğu halde, Celcelutiye'si neden Süryanice? Ayrıca Celcelutiye'nin vahiy olmasını açıklar mısınız?