Sekine hakkında; Risale-i Nurlarda geçen Hz. Ali’ye Hz. Cebrail’den Sayfa indirilmesi hâdisesi Ehl-i sünnet anlayışına ters değil midir?

Değerli Kardeşimiz;

Bir mesele hakkında te’vil ve tahlil yaparken, o hususu doğru okuyup doğru anlamak ve doğru bilmek esastır. Bilmediği bir mesele hakkında tevilde bulunmak; su-i zanna sebebiyet verir ve o kişiyi mes’ul eder. Nitekim bir ayette mealen şöyle buyurulur:

“Hakkında bilgin olmayan şeyin ardına düşme; çünkü kulak, göz ve kalp, bunların hepsi ondan sorumludur.” (İsra,17/36)

Alakalı metin On Sekizinci Lem'a’da geçmektedir. Üstad Bediüzzaman Hazretleri bu Lem'a’nın mukaddimesinde: “Risale-i Nur şakirtlerine işaret eden Hazret-i Ali'nin (r.a.) bir keramet-i gaybiyesidir.” Gizli kalmış gaybî mühim bir mu’cize-i Ahmediyeyi (a.s.m.) beyan eder” diyerek, meselenin evvela Resul-i Ekrem Efendimiz (asm)’in bir mu’cizesi ve “Ben ilmin şehriyim; Ali ise, onun kapısıdır."(1) işaretine mazhar Hz. Ali (k.v.)’nin bir kerameti olarak takdim etmektedir.

Sual edilen metin şu şekildedir:

"Sonra Hazret-i Cebrâil'in, Âlâ Nebiyyina (a.s.m.) huzur-u Nebevî'de getirip Hz. Ali'ye (r.a.) Sekine nâmıyla bir sayfada yazılı İsm-i Âzam, Hz. Ali'nin (r.a.) kucağına düşmüş. Hz. Ali diyor: 'Ben Cebrail'in şahsını yalnız alâimü's-sema suretinde gördüm. Sesini işittim, sayfayı aldım, bu isimleri içinde buldum.' diyerek ..."(2)

Görüldüğü üzere, Hz. Ali'ye (r.a.) inen bir Sekine’den bahis vardır, yoksa -hâşâ- Peygamberâne bir vahiyden değil!

Medar-ı bahs olanSekine, Mecmuatü'l-Ahzabta “Kaside-i Ercûze” şeklinde geçmektedir.(3) Allah'ın altı İsm-i Âzamı olan Ferd, Hayy, Kayyûm, Hakem, Adl, Kuddûs isimleri ile bir dua-yı münâcattır. Üstad Bediüzzaman Hazretleri bu "Sekîne" tâbir edilen İsm-i Âzam'ın okunma şeklini de "yetmiş bir âyet ile yüz yetmiş bir defa dâimî vird edinmeli... "(4) şeklinde dile getirmektedir.

İtirâz edilen husus, ifâdede geçen Sekine nâmıyla bir sayfa ise, sayfadan murad ilahî bir ilhamvâri mesajdır, yoksa Efendimiz (asm)'e inen vahiy sayfaları ile karıştırılmamalıdır. Şâyet itiraz Hz. Cebrâil'i (a.s.) görmüş olma keyfiyeti ise, başta Hz. Aişe, Hazret-i Ömer, İbni Abbas, Üsâme bin Zeyd, Ümmü Seleme, Sa’d İbni Ebî Vakkas gibi pek çok sahâbe Hz. Cebrâil'i (a.s.) Dıhye veya bir süvari veya başka keyfiyette gördüklerini ilân etmektedirler.(5)

Şayet itiraz "sayfanın kucağına düşme" keyfiyeti ise, İmam-ı Gazzali bu hususu veciz bir şekilde açıklamıştır: "Onlar vahiyle Peygamber'e (a.s.m.) nâzil olduğu vakit, İmam-ı Ali'ye (r.a.) emretti; "Yaz!" O da yazdı, sonra nazmetti."(6)

Meseleyi hulasa etmek gerekirse; Hz. Cebrail (a.s.) Peygamber Efendimiz'in (asm) huzuruna geldiği vakit, altı İsm-i Azam'lı münâcat duasını, murad-ı ilâhi muktezası, İlim Şehrinin Anahtarı Hz. Ali’ye (r.a.) nazmetmesi için getirmiş, Efendimiz de (asm) Hz. Ali'ye Sekineyi bir Kaside şeklinde tanzim etmesi için bildirmiştir. Murad-ı İlâhi, nazmetme fiilini Hz.Ali'nin yapmasını istediğinden, Üstad Bediüzzaman Hazretleri Hz. Ali' nin (r.a.) kucağına düşmüş şeklinde ifade etmektedir.

Sekine hakkında Kur'ân-ı Kerim'de geçen; "Mü'min'lerin kalplerine, imanlarına iman katıp, arttırsınlar diye, Sekine (emniyet hissi ve huzur) indiren O'dur." (Fetih, 48/4) ayetin tefsirinde Elmalılı Hamdi Yazır; Hz. Ali'nin (r.a.) Sekine ile neyi kastettiğini şöyle açıklamaktadır: "Sekîne mü'min'in kalbine sakin olup onu güvenli kılan melektir."

Sekine ifâdesini pek çok hâdis-i şerif'te de görmek mümkündür:

Bir zât Kehf suresini okuyordu. Yanında da iki uzun iple bağlı olan atı duruyordu. Derken etrafını bir bulut kapladı. Ve bu bulut ona yaklaşmaya başladı. At da bu durumdan huysuzlanmaya, ürkmeye koyuldu. Sabah olunca adam Resulullah'a (asm) gelip vak'âyı anlattı. Hz. Peygamber (asm) ona şu açıklamada bulundu: "Bu sekine idi, Kur'ân için inmişti."(7)

Resulullah (asm) buyurdular ki:

"Bir grup, Kitabullah'ı okuyup ondan ders almak üzere Allah'ın evlerinden birinde bir araya gelecek olsalar, mutlaka üzerlerine sekine iner ve onları Allah'ın rahmeti bürür. Melekler de kanatlarıyla sararlar. Allah, onları, yanında bulunan yüce cemâatte anar."(8)

Ben şehâdet ederim ki, Ebu Hüreyre ve Ebu Said (r.a.) Resulullah (asm)'ın şöyle söylediğine şehâdet ettiler:

"Bir cemâat oturup Allah'ı zikrederse, mutlaka melekler etraflarını sarar, Allah'ın rahmeti onları bürür, üstlerine sekine iner ve Allah onları yanında bulunan (büyük melek) lerle anar."(9)

Netice olarak; Hz. Ali'nin (r.a.) Sekine mâhiyetinde İsm-i Âzam duasını nazmetme keyfiyetine mazhar olmasının Ehl-i Sünnet itikadında hiçbir mahzuru yoktur. Bu Hz. Ali'ye inen bir vahiy değildir, Resulullah Efendimiz (asm)'e inen İsm-i Âzam duasının, Hz. Ali'ye bildirilmesidir.

Dipnotlar:

(1) bk. Tirmizî, Menâkıb: 20; el-Hakim, el-Müstedrek, 3:126.
(2) bk. Sikke-i Tasdik-i Gaybi, On Sekizinci Lem'a.
(3) bk. Ahmet Gümüşhanevi Hazretleri, Mecmuatul Ahzab, Sayfa 582-597.
(4) bk. Sikke-i Tasdik-i Gaybi, Yirmi Sekizinci Lem'a Birinci Mesele.
(5) bk. Buhârî, Fedâilü’l-Eshâb: 30; el-Heysemî, Mecmeu’z-Zevâid, 9:276-277; Ahmed İbni Hanbel, Fedâilü’s-Sahâbe (tahkik: Vasiyyüllah), no. 1817, 1853, 1918; Müsned, 1:212; el-Askalânî, el-İsâbe, 1:598. ; Buharî, Mağâzî: 18, Libas: 24; Müslim, Fedâil: 46, 47, no. 2306; Kadı Iyâz, eş-Şifâ, 1:361. ; Buharî, İmân: 37; Müslim, İmân: 1-7.
(6) bk. Şualar, Sekizinci Şua.
(7) bk. Buhari, Fedailu'l-Kur'an 11; Müslim, Müsafirin 240, 241, (795); Tirmizi, Sevabu'l-Kur'an 6, 2887.
(8) bk. Ebû Dâvud, Salât 349, 1455. H.; Tirmizî, Kırâ'at 3, 2946 H.; Müslim, Zikir 38, 2699 H; İbnu Mâce, Mukaddime 17, 225. H.
(9) Müslim, Zikr 39, (2700); Tirmizi, Da'avat 7, (3375).

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü