Cemadatın lezzeti ve ücreti olabilir mi? Eğer müekkel melekler bu vazifeyi deruhte ediyorsa, cemadatın telezzüzünü nasıl anlamalıyız?

Değerli Kardeşimiz;

Ayet-i kerimede haber verildiği gibi, her şey Allah’ı hamd ile tesbih eder,(bk. İsra, 17/44) ama insan onların tesbihleri fehmedemez, anlayamaz. Cansızlar da Allah’ı tesbih etmektedirler. Biz bu tesbihin mahiyetini bilemediğimiz gibi, onların bu tesbihten aldıkları lezzeti de bilemeyiz.

Bitkiler de bu konuda cansız varlıklar gibidirler. Şu var ki, bitkilerin his dünyaları üzerinde bazı araştırmalar yapılmış ve şefkatle bakılan çiçeklerin diğerlerinden daha fazla gelişme gösterdiği görülmüştür. Elbette, bir çiçeğin şefkatten hoşlanması bizim hoşlanmamız gibi değildir.

Duhan suresinde, denizde gark olan Firavun ve ordusuna yer ve göğün ağlamadıkları haber veriliyor.

“Gök ve yer onların üzerlerine ağlamadı; onlara mühlet de verilmedi.” (Duhân, 44/29)

Peygamber Efendimiz (asm.) bu ayet-i kerimeyi izah ederken, şöyle buyurmuşlardır:

“Yeryüzünde salih amel işlememişlerdi ki yer ağlasın. Semaya salih amelleri ve hoş bir sözleri çıkmamıştı ki sema ağlasın.” (Fahruddin Er-Râzi, “Tefsir-i Kebir”-“Mefâtihu’l-Gayb”, Akçağ Yayınları: 19/580.)

Yer ve göğün sevinmeleri yahut ağlamaları konusunda, müfessirlerin ekseriyeti bunların, bilemeyeceğimiz bir keyfiyetle tahakkuk ettiği görüşündedirler. Bazı müfessirler de ayet-i kerimeyi "gök ehli olan meleklerin ve yerdeki Müslümanların onların üzerine ağlamadıkları" şeklinde açıklamışlardır.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü